Rozmowa Przeglądu: A. Kabat i B. Gospodarek str. 42-44 Widmo deregulacji (s.50-51) oraz Dobry Serwis (s.63-68) Eksperci o dekompresji ciężarowych str. 8-10 Rynek opon w 2024 str. 14, 40 Podwyżki cen usług w serwisach str. 204www.przegladoponiarski.pl W numerze: Oponiarskie wieści ... 6, 16 EKSPERCI Gwałtowna dekompresja ... 8-10 W BRANŻY Handlopex. Sprzedając trzeba wiedzieć ... 12 Podsumowanie rynku opon w 2024 roku ... 14 Oddział ATH-Heinl w Polsce ... 15 Premium na plus ... 18 Podwyżki cen usług ... 20 Wysoka jakość procentuje ... 22 Odpowiedzi bez pytań ... 24 SKP czekają na to 21 lat ... 26 Coraz bardziej precyzyjne ... 28 Iveco i DAF posumowały 2024 rok ... 29 Dokąd na targi? ... 32 Stawiają na obieg zamknięty ... 34 FO Dębica. Nie ma śladu po pożarze ... 35 Priorytetem rozwój nowych technologii ... 36-37 Geometria fatalna? ... 37 PZPO. Tak wyglądał 2024 rok ... 40-41 PREZENTACJE Alfa Romeo Giulia 2.0 Q4 Competizione Spieszmy się... ... 38-39 Z wizytą w... fi rmie Auto Moto Centrum Tylko koła ... 30-31 ROZMOWY Nie ma uniwersalnej recepty na sukces ... 42-44 Wyróżnia nas zaufanie klientów ... 46-47 PZSO. Pierwszy rok za nami ... 48-49 PORADY Prawo w warsztacie (cz. 146) Widmo deregulacji ... 50-51 Doskonalenie techniki jazdy (cz. 77) Liczy się dobry chwyt ... 52 Co każdy szef wiedzieć powinien? Technologie naszej przyszłości ... 53 NOWOŚCI RYNKOWE ... 46-49 PRZEGLĄD MAREK Marki aut osobowych - Maserati ... 54 ELEKTROMOBILNOŚĆ Sporo się dzieje ... 55 NA DRODZE Autem po Europie - Szwecja ... 56 DOBRY SERWIS Technika - napęd obu osi ... 64 Jak dbać o opony i felgi? ... 66-67 Niszowe jeszcze... ...68 TESTY Szybkie dziewiętnastki ... 69 Dziękujemy m. in. fi rmom: Alfa Romeo, AlzuraTyre24, BKT, Bosch, Bridgestone, Continental, Goodyear, Handlopex, Hankook, In- terpneu Polska, Lewor, Linglong, Michelin, Nokian, Vredestein i Yokohama za udostępnienie materiałów informacyjnych i foto- grafi cznych, które zostały wykorzystane w bieżącym numerze „Przeglądu”. Ilustracja na okładce: Michał Górzyński Od redaktora W marcu zaczyna się wiosenny ruch przekładkowy w serwisach opon. Można powiedzieć, że nic nowego, bo przecież akcja przekładkowa trwa już co najmniej od 30 lat. Wcześniej tego nie było, bowiem opony do aut osobowych były w jednej wersji, czyli uniwersalne całoroczne, jak słynne Dębice D124 do dużego Fiata. W naszym kraju era opon letnich i zimowych zaczęła się pod koniec lat 90. XX wieku. Dla kierowców wiązało się to z dwukrotną wizytą w serwisie oraz posiadaniem zazwyczaj dwóch kompletów opon i felg. Kogo nie było stać na dwa komplety felg, pozostawał przy jed- nym, chociaż wiązało się to niekiedy z ryzykiem uszkodzenia albo opony, albo felgi. Maszyny sprzed ponad ćwierć wieku były może nie do zdarcia, ale - przynajmniej tańsze marki - z precyzją miały pewne problemy. Zarówno montażownice, jak i wyważarki. Te ostatnie jeszcze wtedy bez wsparcia informatycznego. Dużo więc zależało od oka i precyzji wulkanizatora. Oczywiście obecnie, ponieważ urządzenia te są o wiele bardziej skomplikowane i zinformatyzowane, majster musi być jeszcze lepiej wyedukowany, aby bez problemu i profesjonalnie wykonać czynności związane z przekładką. Dlatego warto wybierać najlepsze serwisy, te które posiadają dobrze wyszkolone załogi, są odpowiednie certyfi katy, wyposażone w doskonałe, nowoczesne maszy- ny i narzędzia. Na profesjonalizm powinni stawiać także sami wulkanizatorzy. Bez tego bowiem nie można liczyć na stałą, wierną klientelę. Wiosna to także wzmożony czas prac polowych. Ruszą „do boju” tysiące ciągników i innych maszyn rolniczych służących uprawie rolnej. Praktycznie wszystkie jeżdżą na dostosowa- nych do warunków polowych oponach. Duże znaczenie ma ich jakość, ponieważ od tego również zależy wielkość plonów. Dobre ogumienie do potężnych ciągników, kombajnów, cystern to mniejsze ugniatanie gleby, tym samym mniejsze straty w uprawach. Wie o tym doskonale jedyny rodzimy producent opon rolniczych, czyli fi rma Kabat Tyre, która zaczyna produ- kować opony radialne (rozmowa na str. 42-44). Nasz wiosenny numer to także propozycje dodatkowych produktów i usług, o których przeczytacie w dodatku pt. Dobry Serwis. Zachęcam więc do sięgnięcia po marcowe wydanie Przeglądu Oponiarskiego, gdzie jak zwykle otrzymacie dużą dawkę wiedzy oponiarskiej, chociaż nie tylko!A LONG WAY TOGETHER AGRIMAX FORCE Zaprojektowane z myślą o spełnieniu najwyższych wymagań opony AGRIMAX FORCE są najlepszym rozwiązaniem w przypadku ciągników o dużej mocy, które sprawdzi się podczas uprawy ziemi oraz przewożenia. Dzięki technologii FI opony radialne mogą udźwignąć duże ciężary przy ciśnieniu napompowania niższym niż ciśnienie standardowej opony, co obniża nacisk na podłoże oraz zapewnia doskonałą trakcję. Opony AGRIMAX FORCE wyróżniają się również wzmocnioną stopką, co zwiększa ich trwałość, zapewniając wysoką wydajność nawet przy wysokich obrotach oraz minimalizując zużycie paliwa. Opony AGRIMAX FORCE to odpowiedź firmy BKT na wymagania w zakresie wydajności i trwałości dotyczące ciągników o wysokiej mocy. DYSTRYBUTOR W POLSCE Agro-Rami Raniś i Wspólnicy Sp. z o. o. Poznańska 19 62-811 Ko ś cielna Wie ś tel: +48 62 769 65 24 Odkryj gamę opon BKTwww.przegladoponiarski.pl Oponiarskie wieści Ze świata Dokończenie na str. 16 6 W BRANŻY Bridgestone inwestuje w nowy symulator typu driver- -in-the-loop (DiL), który uzupełni dotychczasowe możli- wości wirtualnego projektowania opon (VTD) i podkreśli zaangażowanie firmy w cyfryzację. Producent korzysta z VTD od dekady. Posiadanie własnego symulatora we włoskim centrum badawczo-rozwojowym pozwoli inżynierom wirtualnie odwzorować zachowanie opon, ich interakcję z pojazdem oraz reakcje w różnych warunkach. Dzięki temu narzędziu Bridgestone zamierza zwiększyć innowacyjność, przyspieszyć wprowadzanie produktów na rynek oraz poprawić efektywność procesów rozwojowych. Inwestycja wspiera rozwój produktów przeznaczonych zarówno na rynek pierwszego montażu, jak i wymiany. Symulacja DiL wspomoże również rozwój zrównowa- żonego charakteru działalności firmy. Bridgestone przewiduje, że narzędzie, które osiągnie pełną operacyjność do końca 2025 roku, będzie wykorzystywane w połowie projektów OE rocznie. Obecnie DiL służy producentowi do oceny osiągów opon na suchej nawierzchni. (Źródło: Bridgestone) Firma Kumho Tire została oficjalnym sponsorem francuskiej drużyny rugby Stade Toulousain, jednego z najbardziej utytułowanych klubów w Europie. Drużyna jest sześciokrotnym zwycięzcą Pucharu Europy Mistrzów Rugby oraz zdobywcą tytułu French Rugby League w sezonie 23/24. Logo marki Kumho będzie widniało na koszulkach zawodników oraz na tablicach LED podczas meczów rozgrywanych na Stade Ernest-Wallon, domowym stadionie drużyny. Produ- cent opon planuje również organizację wspólnych wydarzeń i kampanii marketingowych, które umożliwią bezpośrednią komunikację ze społecznością fanów drużyny rugby. Dzięki tej współpracy Kumho będzie zwiększać swoją rozpoznawalność we Francji i na rynkach globalnych oraz umacniać pozycję marki premium. (Źródło: Kumho Tire) W 2024 roku Hankook osiągnął sprzedaż na poziomie około 6,38 mld euro i zysk operacyjny w wysokości około 1,19 mld euro. W porównaniu do roku 2023 oznacza to wzrost odpowiednio o 5,3 proc. i 32,7 proc. Producent podkreśla, że rekordowe wyniki były efektem zwiększonej sprzedaży produktów o wysokiej wartości dodanej. W samym czwartym kwartale sprzedaż wyniosła około 1700 mln euro, a zysk operacyjny osiągnął wartość około 317,7 mln euro, co stanowi najlepszy wynik roczny w historii firmy. Hankook proaktywnie dostosował się do dynamiki rynku, inwestując jednocześnie w badania i rozwój. Udział sprzedaży opon 18-calowych i większych wzrósł o 2,3 p.p., osiągając 46,5 proc. W 2024 roku firma wzmocniła dostawy opon dla globalnych marek samochodów premium, zdobywając wyłączność na wyposa- żenie modeli BMW M5 oraz Mercedes-AMG GT Coupé. Na rok 2025 Hankook planuje dalszy wzrost sprzedaży, z marżą zysku operacyjnego na poziomie 10 proc., oraz zwiększenie sprzedaży opon 18-calowych i większych do ponad 50 proc. w segmencie samochodów osobowych. (Źródło: Hankook Tire) Całoroczne opony N’Fera Supreme S zostały wybrana przez Hyundaia na oryginalne wyposażenie najnowszego modelu Palisade. W opracowanym zmyślą oflagowym SU- V-ie ogumieniu Nexen zastosował nowoczesne technologie, wtym sztuczną inteligencję (SI), aby zwiększyć komfort jazdy iosiągi. Wykorzystanie SI podczas projektowania wzoru bież- nika całorocznej opony pomogło zredukować hałas iwibracje. N’Fera Supreme S została zoptymalizowana pod kątem pojaz- dów owysokich osiągach iwiększej masie. Zwiększona przy- czepność poprawia stabilność na długich dystansach iprzy dużych prędkościach, aaerodynamiczna konstrukcja ściany bocznej zmniejsza opór powietrza ipoprawia efektywność paliwową. Producent zastosował również technologię, dzięki której opona zapewnia lepsze osiągi nawet przy 50-procen- towym zużyciu. (Źródło: Nexen Tire) W lutym Yokohama Rubber poinformowała osfinalizo- waniu przejęcia działu opon OTR należącego dofirmy The Goodyear Tire & Rubber Company. Transakcja obejmująca specjalistyczne opony użytkowane m.in. w branży górniczej ibudowlanej stanowi strategiczną inwestycję mającą na celu osiągnięcie wzrostu wramach planu zarządzania spółki na lata 2024-2026. Oprócz szerokiej gamy opon domaszyn górni- czych ibudowlanych - od rozmiarów poniżej 25 cali po modele ośrednicy od 49 do63 cali - transakcja zapewnia Yokohamie dostęp dozaawansowanych technologii, silnej marki oraz profesjonalnych usług świadczonych przez doświadczonych specjalistów zbyłego działu Goodyeara. Firma podkreśla, że przejęcie jest kluczowym elementem rozwoju segmentu opon OHT. W ten sposób Yokohama zamierza zwiększyć możliwości produkcyjne idystrybucyjne, wzmacniając swoją pozycję na rynku oraz podnosząc wartość firmy. (Źródło: Yokohama Rubber) Rumuńska fabryka Nokian Tyres wOradei uzyskała międzynarodowy certyfikat ISCC Plus. Zastępowanie surowców kopalnych surowcami odnawialnymi ipochodzą- cymi zrecyklingu wspiera gospodarkę oobiegu zamkniętym izmniejsza ślad węglowy opon, dzięki czemu stają się one bardziej przyjazne dla środowiska. Zakład Nokian Tyres wRu- munii został otwarty wewrześniu 2024 roku. Firma podkreśla, że to pierwsza na świecie fabryka opon ozerowej emisji CO 2 . Cała wykorzystywana wniej energia pochodzi ze źródeł bezemisyjnych, takich jak energia wiatrowa, energia wodna, biomasa, energia słoneczna lub ich kombinacja, apara wodna doprodukcji opon powstaje bez użycia paliw kopalnych. Uzy- skanie certyfikatu ISCC Plus świadczy ospełnieniu wysokich wymagań wzakresie zrównoważonego rozwoju ekologicznego ispołecznego oraz możliwości śledzenia towarów wcałym łańcuchu dostaw. (Źródło: Nokian Tyres) Bridgestone ogłosił, że opony Battlax Sport Touring T32 będą dostarczane jako oryginalne wyposażenie do nowych motocykli Yamaha Tracer9, Tracer9 GT i Tracer9 GT+, łączących dynamiczne osiągi z funkcjonalnością. Ogumienie, dzięki zastosowaniu zaawansowanej techno- logii, poprawia przyczepność, stabilność i bezpieczeństwo, zwłaszcza na mokrej nawierzchni. Producent poinformował również, że Battlax Racing Street RS11 trafi na pierwszy montaż donowego modelu Yamaha Supersport YZF-R9. Opony oferują wysoką przyczepność podczas pokonywania zakrętów oraz precyzyjne prowadzenie, szczególnie na suchej www.przegladoponiarski.pl8 EKSPERCI Gwałtowna dekompresja Konrad J. Waluś, Jerzy Warszczyński Metodyka badań, charakterystyka uszkodzeń opony samochodu ciężarowego (część 1) Abstrakt: Wzrost zakresu bezpie- czeństwa czynnego i biernego w pojaz- dach samochodowych wpływa na kon- strukcję i parametry ruchu samochodu. Szczególnie odpowiedzialnym elemen- tem w pojeździe jest opona przenosząca siły i momenty na nawierzchnie drogi. Jej konstrukcja, rodzaj mieszanki i warunki eksploatacji determinują bezpieczeń- stwo poruszania się pojazdu. Biorąc pod uwagę kierowalność i stateczność ruchu, opona poddawana jest obciążeniom dynamicznym, cieplnym, zużyciu eksplo- atacyjnemu i uszkodzeniom losowym. Wpływa to negatywnie na połączenia warstw kompozytu. Gwałtowny ubytek ciśnienia w oponie może prowadzić do groźnych wypadków, szczególnie podczas ruchu z dużymi prędkościami. Uszkodzenie dekompresyjne opony na osi kierowalnej najczęściej skutkuje zmianą trajektorii ruchu i może prowa- dzić do przewrócenia się samochodu. Celem artykułu jest szczegółowe opi- sanie procesu propagacji uszkodzeń zachodzących w oponie samochodu ciężarowego. Przedstawiona metodyka badań pozwala ocenić czy zaistniałe uszkodzenie opony jest wynikiem „wy- buchu” opony, czy też nastąpiła inna, nienormatywna utrata powietrza w opo- nie podczas jazdy. Wstęp Współczynnik przyczepności jest zależny od wielu zmiennych, do których należą między innymi: stan i rodzaj na- wierzchni, warunki środowiskowe, typ/ rodzaj opon i poziom ich zużycia, stan i rodzaj zawieszenia, położenie geogra- fi czne jezdni, warunki zabudowy okolicy oraz występującej infrastruktury. Dodat- kowo wartość ciśnienia jak i nierówności terenu mają wpływ na temperaturę i deformację opony oraz zawieszenie pojazdu. Zmienność wymienionych pa- rametrów wpływa bezpośrednio na kine- matykę ruchu pojazdu. Ma to szczególne znaczenie w warunkach zimowych. Stan i jakość opon warunkuje zakres bezpieczeństwa ruchu pojazdu. Dlatego prowadzone są badania laboratoryjne i drogowe cech współpracy opony z nawierzchnią. Dodatkowo ocenia się przyczyny i skutki zdarzeń drogowych wynikających z eksploatacji i uszkodzeń opon. Najbardziej nieprzewidywalne w skutkach są zdarzenia nagłe, zwią- zane z gwałtownym spadkiem ciśnienia w oponach czy gwałtowną dekompresją opony. Prowadzone są testy symula- cyjne Tire Blowout związane z zapew- nieniem kierowalności i stateczności ruchu pojazdu podczas szybkiej utraty ciśnienia w oponach. Praca wskazała, że kierowca w chwili pojawienia się zagrożenia reaguje nieprawidłowo, gwałtownie skręcając kierownicą. Jest to manewr obronny przed utratą pra- widłowego kierunku ruchu samochodu. Zagadnienia poruszane w źródłach literaturowych odnoszą się do badań laboratoryjnych, drogowych i symulacyj- nych związanych z odpowiedzią układu na zaistniałe zdarzenie i ukierunkowane są na analizę wpływu skutków uszko- dzeń opon na bezpieczeństwo ruchu pojazdów. Prace związane z oględzi- nami opon nastawione są na eliminację zagrożenia. Brakuje jednakże analiz związanych z rozwojem - propagacją uszkodzeń podczas eksploatacji opon, których skutkiem jest gwałtowna de- kompresja. Przyczyną wystąpienia gwałtowanej dekompresji opony jest powstanie uszkodzenia pierwotnego i długi czas eksploatacji uszkodzonej opony. Na pod- stawie cech geometrycznych uszkodzeń struktury materiału, identyfi kacji miejsca rozerwania można ocenić czy zaistniałe uszkodzenie opony jest wynikiem proce- su dekompresyjnego, czy też nastąpiła inna, nienormatywna utrata powietrza w oponie. Celem artykułu jest przedstawienie mechanizmów procesu propagacji uszkodzeń od uszkodzenia pierwot- nego do gwałtownej dekompresji na przykładzie rzeczywistego wypadku drogowego, którego przyczyną była gwałtowna dekompresja opony samo- chodu ciężarowego. Metodyka rozpoznania eksplozji dekompresyjnej opony Rozpoznanie przyczyn rozerwa- nia opony wymaga przeprowadzenia starannych, metodycznych oględzin i wykonania badań mechanoskopijnych. W tym celu należy: 1. Przeprowadzić analizę śladów wy- stępujących na oponie poprzez: • określenie uszkodzonych miejsc, • przypisanie geometryczne miejsc uszkodzeń pierwotnych, eksploata- cyjnych oraz uszkodzeń od eksplozji dekompresyjnej. 2. Dokonać obserwacji krawędzi roz- dzieleń celem rozpoznania charaktery- stycznych cech uszkodzeń powstałych pierwotnie oraz z powodu rozerwania. 3. Określić cechy charakterystyczne uszkodzonych drutów osnowy przy uży- ciu aparatury optycznej, np. mikroskopu. Rozerwanie nosi cechy uszkodzenia o charakterze eksplozyjnym, gdy:Elementy opasania są rozwarstwione i oderwane skośnie wzdłuż nitek splotów opasania w postaci pasków. Element bieżnika został miejscami odseparo- wany z dwoma warstwami opasania. Trzecia warstwa opasania pozostała na osnowie. Na powierzchni odsepa- rowanych elementów, widoczne są na powierzchniach opasania ślady tarcia świadczące o wcześniejszej separacji pomiędzy tymi warstwami. Ślady na tych powierzchniach są zbieżne z podobnymi śladami na karkasie. 2. Rozerwanie promieniowe boku opony wzdłuż nitek osnowy EKSPERCI Dokończenie na str. 10 boku), występują dwa głębokie „wyrwa- nia” materiału gumy do warstw nitek osnowy. Uszkodzenia mają charakter mechaniczny. W odległości około 700 mm od pęknięcia promieniowego znaj- duje się drugie pęknięcie promieniowe przelotowe, biegnące od środka boku opony do barku. Guma barków opony w tym rejonie jest porozrywana/postrzę- piona w kształcie zębów piły. Na długości około 1600 mm bieżnik wraz z częścią warstw opasania jest odseparowany. • brzegi rozerwanych fragmentów gumy są nieregularne, • nastąpiło rozwarstwienie gumy względem linek kordu, • druty osnowy są pokryte gumą, • krawędzie rozerwanych drutów są wyciągnięte, a ich przełom ma kształt zagłębionego lejka w przekroju przypo- minający literę „V” lub literę „U”. Przykład z życia - charakterystyka uszkodzeń w skrócie Analizując uszkodzenia opony prze- prowadzono szczegółowe oględziny miejsc uszkodzeń (fot. 1-9). Na oponie znajduje się szereg uszkodzeń, przelo- towe rozerwanie pionowe - promieniowe boku opony wzdłuż nitek osnowy. Roze- rwanie przebiega od barku wzdłuż nitek osnowy dalej, wzdłuż obwodu, przecho- dząc w rozerwanie promieniowe wzdłuż nitek osnowy w kierunku stopki. Patrząc w kierunku zgodnym ze wskazówkami zegara (od promieniowego rozerwania 1. Ogólny widok koła, strona ze- wnętrznaNext >