Jak potoczy się rozwój napędów i opon? Ekspert o oponach do EV str. 8-10 Urodzinowy Konwent Pirelli str. 16-17 Dr hab. inż. J. Dybała o nowej mobilności str. 30-31 Nowe szkolenia w Akademii PZPO str. 32-33 WYZWANIA ELEKTROMOBILNOŚCI— PRZEŁOMOWE OSIĄGI WIĘKSZA ODPORNOŚĆ NA ZUŻYCIE NAJWYŻSZA W KLASIE PRZYCZEPNOŚĆ NA MOKREJ NAWIERZCHNI Bridgestone Europe NV/SA, Spółka Akcyjna Oddział w Polsce Dane kontaktowe najbliższego autoryzowanego dealera opon Bridgestone są dostępne na naszej stronie inter- netowej www.bridgestone.pl MNIEJSZE ZUŻYCIE NIŻSZY KOSZT W PRZELICZENIU NA KILOMETR 1) NAJWYŻSZA W KLASIE PRZYCZEPNOŚĆ NA MOKREJ NAWIERZCHNI 2) OPTYMALNE ZUŻYCIE PALIWA 3) 1) O 45% większe potencjalne przebiegi w porównaniu z poprzednikiem. O 15% niższy koszt w przeliczeniu na kilometr w porównaniu z poprzednikiem. 2) Pierwsza opona do zastosowań regionalnych, która uzyskała wartość “a” na etykiecie ue dla osi kierującej (rozmiar: 315/80 R22,5”) 3) Zapewniona kombinacja B-C-B kół osi kierującej, napędowej i naczepy.4 W numerze: www.przegladoponiarski.pl Oponiarskie wieści ... 6, 15 EKSPERCI Opony do EV niezmiernie ważne ... 8-10 W BRANŻY Mobilność na CES ... 12 Alzura Tyre24. Ulubieni dostawcy na topie ... 14 Weryfikacja kauczuku ... 14 Spotkanie jubileuszowe z Pirelli ... 16-17 Sytuacja firm rodzinnych ... 18-19 BestDrive. Pamiętają i regularnie wracają ... 26 Targowy 2023 ... 27 SKP. Przestają się opłacać ... 34 Nowe modele aut w 2023 roku ... 35 Opowieść wigilijna ... 47 Leksykon terminów oponiarskich (cz.3) ... 48 ELEKTROMOBILNOŚĆ Zielony transport ... 20 Z czym to się je? ... 22 Była sobie motoryzacja ... 23 Opony zimowe do osobowych elektryków ... 24 Przymus czy luksus? ... 25 Z wizytą w... firmie OponyAlbert.pl z Gdańska Serwis musi być ... 28-29 ROZMOWY Rozmowa Przeglądu. Elektromobilna historia motoryzacji ... 30-31 PZPO. Sprawnie, ale z wyczuciem ... 32-33 PORADY Doskonalenie techniki jazdy (cz. 53) Zimowe wyzwania ... 36 Co każdy szef wiedzieć powinien? A może jednak elektryk? ... 37 Prawo w warsztacie (cz. 122) BDO i inne skróty ... 38-39 PREZENTACJE Mercedes-Benz CLA 250-e Shooting Brake Na bazie A ... 40-41 NOWOŚCI RYNKOWE ... 42-47 PERSONALIA ... 49 PRZEGLĄD MAREK Hofmann. Niemiecka technika ... 49 TECHNOLOGIE Uszczelniacz z nowymi możliwościami ... 50 Specjalnie do elektryków ... 51 NA DRODZE Zero tolerancji ... 52 TESTY Duże całoroczne ... 53 Dziękujemy m. in. firmom Alzura Tyre24, Bridgestone, Continental, Goodyear, Handlopex, Hankook, Interpneu Polska, Kabat, Michelin, Nokian, Pewag, Pirelli, Vredestein i Yokohama za udostępnienie materiałów informacyjnych i fotograficznych, które zostały wykorzystane w bieżącym numerze „Przeglądu”. Zdjęcie na okładce Przeglądu Oponiarskiego: fot. pixabaywww.przegladoponiarski.pl5 Od redaktora Najpierw zacznę od podziękowania za wszystkie życzenia, za dobre słowa i świąteczne upominki. Poza tym dziękuję za wznawiane kolejny rok z rzędu prenumeraty, za to że czytacie artykuły zamieszczane na łamach Przeglądu, że coraz chętniej i częściej zaglądacie na nasz Portal www.przegladoponiarski.pl . Dlatego wszystkim, którzy czują jakąkolwiek więź z naszą Redakcją DZIĘKUJĘ! Mam nadzieję, że nadal będziecie wiernymi i krytycznymi recenzentami pracy naszej Redakcji. Jak pewnie zauważyliście od kilku lat nieodłącznym elementem numerów styczniowych jest pisanie o elektromobilności. O tym, czy produkowane są specjalne opony do pojazdów EV, gdzie można ładować tego typu auta, co to są szybkie i zwykłe ładowarki oraz o idei pozyskiwania własnego zasilania z paneli fotowoltaicznych. W bieżącym numerze także sporo o wspo- mnianych wyżej tematach. I nie chodzi tylko o to, że elektromobilność jest przyszłością, bo ona dzieje się tu i teraz. Poza tym ludzkość, czyli każdy z nas, nie ma innego wyboru. Czyste źródła pozyskiwania energii są jedyną szansą na ocalenie Ziemi dla przyszłych pokoleń. Przecież ten świat - mam taką nadzieję - nie skończy się na nas! Wierzę także, iż będziemy mądrzejsi przed niż po szkodzie. Bądźmy także bardziej empatyczni wobec siebie. Nie tylko przy okazji świąt, bo czasami kubek gorącej herbaty może zrobić więcej dobrego niż wór prezentów, o czym w jednym z felietonów Jacka Dobkowskiego. Niemniej nie spodziewam się, że wszystko będzie szło prosto i bez bólu. Zawsze się znajdą tacy, którzy będą chcieli iść wbrew każdemu i pod prąd, którzy będą próbowali siłowo i bezwzględnie przekonać wszystkich dookoła, że tylko oni mają rację. Autorytarne zapędy są nam znane od zarania ludzkich dziejów. Obecnie mamy z tym do czynienia na Ukrainie, gdzie rosyjski niedźwiedź próbuje siłą militarną zdominować niegdyś bratni naród. Bezwzględnie, okrutnie, krwawo, posuwając się do zbrodni jakich nie było na europejskiej ziemi od czasów wojny na Bałkanach w latach 90. dwudziestego wieku. Miejmy nadzieję, że rok bieżący zakończy się zwycięstwem Ukrainy, odzyskaniem przez nią wszystkich ziem, które zagarnęła Rosja i pokojem. Tego życzę z całego serca naszym sąsiadom, Ukraińcom. Życzę im także tego, aby jak najszybciej znaleźli się w rodzinie narodów zrzeszonych w Unii Europejskiej, co zapewni im to pokojowy rozwój oraz dobrobyt. Taką perspektywę daje tylko znalezienie się w rodzinie krajów demokratycznych. www.przegladoponiarski.pl stan wynikowego smarowania (hydrodynamiczny, mieszany, graniczny) oraz właściwości elektryczne, takie jak rezystancja (materiałowa i pojemnościowa). Popularne metody zapobie- gania erozji elektrycznej zasadniczo obejmują wykorzystanie materiałów izolacyjnych lub przewodzących. Jeśli ładunki nie są zbyt wysokie, może wystarczyć zastosowanie smaru prze- wodzącego, uszczelki przewodzącej lub innego odpowiednio zaprojektowanego elementu uziemiającego. Jednak w przy- padku określonej pozycji instalacji łożyska, takiej jak montaż po stronie napędu przed skrzynią biegów, wymagana jest izolacja w postaci ceramicznych lub plastikowych elementów łożyskowych. (Źródło: NSK) Firma Toyo Tire ogłosiła oficjalne otwarcie swojej nowej fabryki w miejscowości Inđija w Serbii podczas ceremonii, która odbyła się 14. grudnia 2022 r. Produkcja w zakładzie częściowo ruszyła już w lipcu 2022 r., a według oczekiwań w drugiej połowie 2023 r. fabryka osiągnie pełną zdolność produkcyjną wynoszącą około 5 mln opon rocznie. W zakładzie o powierzchni około 60 ha produkowane są opo- ny do samochodów osobowych, SUV oraz aut dostawczych. Fabryka w Serbii wykorzystuje systemy planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP) i realizacji produkcji (MES). W dal- szym rozwoju produktów firma skorzysta z najnowocześniej- szych technologii, które opracowuje w swoim centrum badaw- czo-rozwojowym w Niemczech. Obok budynku fabrycznego zbudowano tor z prostą o długości 720 m i łącznej długości 1690 m. Na terenie zakładu zainstalowano również instalację fotowoltaiczną, która pozwala na redukcję emisji CO 2 o ponad 7 tys. ton w skali roku. (Źródło: Toyo Tire) Oponiarskie wieści Ze świata Z kraju Dokończenie na str. 15 6 W BRANŻY Sprawdzona w mistrzostwach AMA Supercross i MXGP, opona Dunlop Geomax MX33 po raz kolejny została wybrana przez trzech najbardziej utytułowanych producentów motocykli motocrossowych jako oryginal- ne wyposażenie ich modeli fabrycznych. KTM 450 SX-F Factory Edition, Husqvarna FC 450 Rockstar Edition i GasGas MC 450 Factory Edition będą wyposażone w opony Geomax MX33 w rozmiarach 80/100-21 na przód i 120/80-19 na tył. Każdy z trzech modeli oparty jest na tej samej konstrukcji co oficjalne motocykle wyścigowe AMA Supercross, a specjalne edycje fabryczne posiadają szereg technologii i komponentów klasy premium. Dunlop Geomax MX33 została zaprojektowana z myślą o miękkim, błotnistym i pośrednim terenie. Zawodnicy chwalą Geomax MX33 za amortyzację i kontrolę, wspomaganą przez opatentowaną przez Dunlopa technologię Progressive Cornering Block Technology. (Źródło: Goodyear) Falken Tyre Europe jest oficjalnym partnerem Mi- strzostw Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn IHF, które potrwają od 11 do 29 stycznia 2023 r. Turniej odbywa się w dziewięciu obiektach w Szwecji i Polsce. Dla Falkena jest to druga umowa z Międzynarodową Federacją Piłki Ręcznej. Oprócz praw do tytułu i logo, firma zapewniła sobie liczne prawa odnośnie reklamy. Dotyczą one naklejek podłogowych hali z logo Falken w każdym polu bramkowym i w środkowym polu boiska, a także umieszczenie logo Falken w oficjalnych komunikatach dotyczących turnieju. Na branding składają się również spoty prezentowane na ogromnych ekranach w dziewięciu obiektach sportowych przed rozpoczęciem i w przerwie meczu. (Źródło: Falken Tyre) Nokian Tyres plc i Qingdao Sentury Tyre Co., Ltd. podpisały umowę, zgodnie z którą Qingdao Sentury Tyre rozpocznie produkcję wybranych opon Nokian do samo- chodów osobowych na rynek środkowoeuropejski. Opony produkowane w zakładzie partnera, zaprojektowane przez fińskiego producenta i przetestowane w jego ośrodkach, będą sprzedawane pod marką Nokian. Rozpoczęcie produkcji przez Qingdao Sentury Tire ma nastąpić w pierwszej połowie 2023 r., a pierwsze produkty trafią na rynek w drugiej połowie roku. No- kian zapowiedział, że fabryka będzie regularnie kontrolowana pod kątem wymagań dotyczących jakości, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa. Producent poinformował również, że prowadzi negocjacje w sprawie dodatkowych umów pro- dukcji kontraktowej i kontynuuje starania w celu zwiększenia produkcji własnej. (Źródło: Nokian Tyres) Mająca swoje centrum w Japonii firma NSK opraco- wała nowy i ekonomiczny sposób zapobiegania erozji elektrycznej w układach napędowych pojazdów elektrycz- nych (EV). Korzystając z zalet unikatowej metody wytwarzania opatentowanej powłoki z tworzywa sztucznego do łożysk kulkowych poprzecznych, producenci pojazdów elektrycz- nych mogą uzyskać znaczne oszczędności w porównaniu z kosztownymi łożyskami «hybrydowymi», w których elementy izolacyjne są wykonane z materiałów ceramicznych. Firma NSK zdecydowała o rozpoczęciu prac nad rozwiązaniem tego długotrwałego problemu, oceniając warunki sprzyjające erozji elektrycznej - w tym warunki pracy, takie jak obciążenie, prędkość obrotowa, temperatura i lepkość środka smarnego; W grudniu Bridgestone, obecny w Poznaniu od 1998 r., oraz ESA logistika - jeden z wiodących operatorów lo- gistycznych, uruchomili na terenie Panattoni Park Poznań East Gate w miejscowości Paczkowo pod Poznaniem magazyn opon o powierzchni 50 tys. m 2 , w którym opony będą składowane oraz wysyłane do dalszej dystrybucji. Budynek zapewniający najwyższe standardy bezpieczeństwa i zrównoważone rozwiązania uzyskał certyfikat BREEAM Ex- cellent. Hala wyposażona jest w innowacyjne systemy oraz narzędzia automatyzujące i ułatwiające pracę. Są to m.in. system zarządzania magazynem, przenośniki taśmowe do rozładunku i załadunku poszczególnych opon oraz układania ich na regałach. W późniejszym etapie zastosowane będą także roboty do transportu opon i regały do ich składowania. (Źródło: Bridgestone) Tor Poznań będzie gospodarzem 4. rundy widowi- skowych wyścigów ciężarówek Goodyear FIA European Truck Racing Championship. Podczas wydarzenia, które zaplanowano na weekend 24-25 czerwca 2023 r., w stolicy wielkopolski kibice będą mogli zobaczyć ekscytujące pojedynki najlepszych kierowców wyścigowych, prowadzących ponad 5-tonowe ciężarówki o mocy 1500 koni mechanicznych, zdolne rozwijać prędkość do 160 km/h, z podobnym przyspieszeniem jak sportowe samochody o wysokich osiągach. Polski obiekt www.przegladoponiarski.pl8 EKSPERCI Opony do EV niezmiernie ważne dr inż. Paweł Knast RODZAJ POJAZDU 01020304050607 08091011Łącznie za 11 miesięcy AUTOBUS 347309439374382306280 4714333993944 134 CIĄGNIK ROLNICZY 3 0493 5754 4093 6803 4443 2603 515 3 2913 4353 0933 28338 034 CIĄGNIK SAMOCHODO WY 2 9893 0673 1762 9703 4463 2883 035 2 9913 8524 2264 31937 359 MOTOCYKL 3 7115 0869 5249 67010 85010 3129 286 7 7245 7344 5974 03380 527 MOTOROWER 8463 4992 2402 3752 8252 9422 757 2 6201 9231 4621 31324 802 NACZEPA CIĘŻAROWA 2 8071 1363 4093 2673 4993 5123 520 3 1343 8953 6654 12035 964 NACZEPA SPECJALNA 1071159710 10751192 PRZYCZEPA CIĘŻAROWA 1 8711 9792 2782 1412 1862 0881 801 1 7681 9402 0031 96522 020 PRZYCZ.CIĘŻA ROWA ROLNICZA 1 0121 0981 4821 2511 2991 3171 722 1 08784591998013 012 PRZYCZEPA LEKKA 3 1053 4465 9225 8635 7685 0224 294 4 3464 4023 9063 71349 787 PRZYCZEPA SPECJALNA 6567221 0531 1081 2171 2551 136 92079766871910 251 SAMOCHODO WY INNY 392466477520538538482 5025124584555 340 SAMOCHÓD CIĘŻAROWY 11 06912 18013 57811 74511 99612 16410 536 10 54111 39410 92311 461127 587 SAMOCHÓD OSOBOWY 84 36491 845105 855 96 46999 663101 992 92 445 91 18597 17389 77488 7431 039 508 SAMOCHÓD SPECJALNY 557677770758757867696 6616 64477988014 046 KOLEJKA TURYSTYCZN A 332113 TROLEJBUS 6 6 Łącznie1 502 480 Gwałtowny wzrost liczby samochodów elektrycznych (EV) w Europie W niniejszej publikacji powracamy do tematu poruszanego na początku roku 2022 dotyczącego opon do pojazdów elektrycznych. Przez ostatnie lata - wielu z miłośników motoryzacji z zaciekawie- niem spoglądało na rynek samochodów elektrycznych i obserwowało trend sprzedaży. Wówczas podstawowym pytaniem, które sobie zadawano - „czy te samochody przyjmą się na rynku?”. Na przełomie 2022 i 2023 roku może- my jednoznacznie stwierdzić, że jest to trwały trend. Na podstawie danych dotyczących rejestracji pojazdów nie można jednoznacznie stwierdzić liczby samochodów elektrycznych. Nadal naj- częściej spotykanym podziałem jest kla- syczny podział pojazdów przedstawiony w tab. 1. Na bazie tabeli 1 warsztaty oponiarskie i firmy produkcyjne mogą wnioskować o stanie koniunktury bran- ży rynku opon. O liczbie samochodów elektrycznych można dowiedzieć się z opracowań Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych 1 , które podało, że „….Według danych z końca września 2022 r., w Polsce było zarejestrowane łącznie 57 256 osobowych i użytkowych samochodów z napędem elektrycznym. Przez pierwsze dziewięć miesięcy 2022 r. ich liczba zwiększyła się o 18 995 sztuk, tj. o 44 proc. więcej niż w ana- logicznym okresie 2021 r. …” 2 . Jest to zatem bardzo duży wzrost biorąc pod uwagę sytuację makroekonomiczną po rozpoczęciu wojny na Ukrainie. Zgodnie z danymi GUS za sie- dem miesięcy 2022 roku nie ma od- dzielnej podgrupy opon przeznaczo- nych do samochodów elektrycznych. Nadal, produkcja opon w Polsce jest według GUS klasyfikowana w czterech standardowych kategoriach (opony do samochodów osobowych, ciężarowych i autobusów, ciągników oraz maszyn i urządzeń rolniczych), co przedstawiono w tab. 2. Potwierdzeniem trwałości trendu rozwoju rynku EV są dane zestawione w tab. 3 opracowane na podstawie dostępnych danych Eurostatu. Można zatem prognozować, że także w Polsce nastąpi szybki wzrost liczby posiadaczy samochodów z napędem elektrycznym. Obserwując rynek ekonomiczny trendy zakupowe i preferencje klientów szybciej lub wolniej odzwierciedlają się na pol- skim rynku. Zdaniem autora niniejszego artykułu najwyższy czas by branża ser- wisów oponiarskich przygotowała się na obsługę aut elektrycznych. Odpowiednie opony do pojazdu EV W przypadku opon do samochodów osobowych najważniejszym parame- trem jest analiza indeksu nośności. Ze względu na układ elektryczny modele tych samochodów są cięższe o wagę akumulatorów. Zwiększona waga wywie- ra większy nacisk opony podczas jazdy na nawierzchnię i większe momenty obrotowe powodują, że opony bardziej się nagrzewają. Co bezpośrednio jest powodem przyspieszonego zużycia produkcja opon w Polsce (podział) styczeń - lipiec jednostki opony do pojazdów samochodowych osobowych 19 349 000sztuk opony do pojazdów samochodowych ciężarowych i autobusów 2 432 000sztuk opony do ciągników 88 900sztuk opony do maszyn i urządzeń rolniczych 360 000sztuk Łącznie22 229 900sztuk Tab. 1. Pojazdy zarejestrowane w Polsce pierwszy raz (opracowano na podstawie danych przedstawionych na stronach Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej) Tab. 2. Produkcja opon w 2022 roku (opracowano na podstawie danych GUS)EKSPERCI TECHNOLOGY that empowers everyone, not just someone MUSE & A‘DESIGN & DNA INTERNATIONAL DESIGN AWARDS WINNER NEW PREMIUM TIRE FOR EUROPE bieżnika, a tym samym zmniejszenia jej żywotności w stosunku do podobnych opon zainstalowanych na pojazdach o zbliżonych wielkościach z klasycz- nymi napędami. Podstawą jest dobór opon zgodny z zapisami w homolo- gacji pojazdu. Tę świadomość muszą mieć sprzedawcy opon, by mogli oni właściwie zaproponować ich dobór. Zakup odpowiednich modeli opon speł- niających wymagania EV zapewnienia bezpieczeństwo podczas jazdy. Kolej- ność postępowania przy doborze opon przedstawiono w poniższej: 1. sprawdzić indeks nośności opon i porównać go ze specyfikacją samo- chodu (homologacją), 2. sprawdzić max. prędkość opon i porównać ją do specyfikacji (ho- mologacji), 3. jeśli proponowane na wymianę opony będą odpowiadać specyfikacji można przystąpić do wyszukiwania rozmiaru i typu bieżnika oraz marki. Opony do samochodu elektrycznego są ważniejsze niż przeciętny użytkownik pojazdu zdaje sobie z tego sprawę. Po- nieważ w samochodach elektrycznych opory toczenia opon bezpośrednio wpły- wają na zasięg samochodu elektryczne- go. I użytkownik takiego samochodu po- winien być o tym poinformowany przez pracowników serwisów oponiarskich. Wskazówki eksploatacyjne Negatywny wpływu na zasięg pojaz- du elektrycznego mają nieprawidłowo napompowane opony. Na skutek zbyt niskiego ciśnienia następuje ugięcie opony i zmiana profilu oraz powierzchni styku bieżnika z nawierzchnią. Wywołuje to znaczącą różnicę w oporze toczenia ze względu na ciężar pojazdu. Dla zobrazowania studentom przytaczam fakt jazdy rowerem po miękkim pisaku, gdzie trzeba dużo więcej włożyć wysiłku fizycznego do przejechania tego samego odcinka drogi. Przykład ten ma uświado- mić nam, że prawidłowe ciśnienie jest niezmiernie istotne w zużyciu paliwa lub prądu. Ciśnienie powietrza w oponie zmienia się w czasie i wraz ze zmianą temperatury otoczenia oraz temperatury nagrzewania się wewnętrznych warstw opony. Dlatego kierowcy i obsługa aut elektrycznych musi być wyposażona w dobrej jakości manometry (powinny być one legalizowane). W pojazdach EV ciśnienie w oponach powinno być spraw- dzane przynajmniej raz w miesiącu. Kolejną czynnością obsługową jest sprawdzenie głębokości bieżnika opony. Koszt zakupu dobrej jakości suwmiarki do pomiaru bieżnika jest nieporówny- walnie niski w stosunku do ceny samo- chodu i opon. Pomiar ten jest prostym sposobem diagnostyki stopnia zużycia bieżnika i decydującym o konieczności dokonania wymiany. Pracownik serwisu powinien przepro- wadzić wywiad z kierowcą dotyczący jego indywidualnych odczuć. Dla uła- 20192020 Wzrost sprzedaży rok do roku Unia Europejska - 27 krajów (od 2020 r.) 599 793,001 097 435,0082,97% Tab. 3. Samochody osobowe według rodzaju napędu (opracowano na pod- stawie danych ROAD_EQS_CARPDA Eurostatu) Dokończenie na str. 10Next >