Ile pieniędzy pochłania system?

Aż trzy czwarte tego, co wypracuje przeciętny Polak, zabierają mu do spółki państwo i przedsiębiorstwa. Czy naprawdę jesteśmy bardziej ogałacani z efektów naszej pracy niż mieszkańcy innych krajów? Gdzie jest pod tym względem najlepiej, a gdzie najgorzej? Który „system” kosztuje najdrożej pojedynczego pracownika? Portal Money.pl postanowił poszukać odpowiedzi na te pytania i wyliczyć, ile procentowo otrzymują pracownicy w poszczególnych państwach w zestawieniu z wartością wytworzonego przez nich produktu krajowego brutto (PKB).

Przeprowadzona analiza pokazuje skalę wyzysku pracownika, czyli to, ile musi oddać z wytworzonych przez siebie produktów i usług. W obliczeniach Money.pl wziął pod uwagę wynagrodzenia netto (w przypadkach niektórych krajów tzw. dochód rozporządzalny na osobę), czyli środki pomniejszone o podatki, a powiększone o wypłaty socjalne (np. świadczenia rodzinne, becikowe itd.). Pomniejszone zostały potem o średni podatek, który płaci się przy zakupie towarów (w Polsce jest to VAT) i na końcu uzyskaną wartość zestawiono z PKB przypadającym na jednego pracownika.

Według danych z 2014 r. najmniej z wytworzonych przez siebie dóbr i usług dostają pracownicy na Litwie - zaledwie 18 procent. Niewiele lepiej jest na Łotwie, w Chinach, ale i na Słowacji oraz na Węgrzech. W tych krajach do kieszeni pracownika trafia tylko 20 proc. produktu krajowego brutto. Polska z wskaźnikiem na poziomie 25 procent (trzy czwarte wypracowanego PKB trafia do państwa i przedsiębiorstw) plasuje się na 30. miejscu w rankingu wyzysku wśród 40 badanych państw. Porównywalne z nami są Indie i Słowenia, ale wskaźnik 25 procent jest dość normalny w krajach postkomunistycznych regionu.

Największy procent wytwarzanych dóbr dostają do ręki pracownicy w Szwajcarii, Korei Południowej i Japonii. Jak widać, poziom zautomatyzowania gospodarki wcale w tym nie przeszkadza. Szczególnym przypadkiem są Stany Zjednoczone. Choć są dopiero na 19. miejscu w naszym rankingu wyzysku (państwo i firmy zabierają aż 73 procent wytworzonych dóbr), to zarobki obywateli tego kraju i tak należą do jednych z najwyższych na świecie. Pod tym względem Amerykanie znajdują się na ósmym miejscu wynagrodzeń netto przed Japonią.

Zestawienie krajów pod względem wyzysku (procent PKB płacony pracownikowi)
L.p.	Kraj	proc. PKB	L.p.	Kraj	proc. PKB	L.p.	Kraj	proc. PKB
1	Szwajcaria	54%	16	Austria	29%	31	Indie	25%
2	Korea Południowa	53%	17	Izrael	29%	32	Bułgaria	24%
3	Japonia	46%	18	Portugalia	28%	33	Czechy	24%
4	Wielka Brytania	42%	19	USA	27%	34	Irlandia	24%
5	Holandia	39%	20	Grecja	27%	35	Rumunia	22%
6	Niemcy	36%	21	Włochy	27%	36	Chiny	20%
7	Australia	35%	22	Chorwacja	27%	37	Węgry	20%
8	Nowa Zelandia	33%	23	Norwegia	27%	38	Łotwa	20%
9	Malta	32%	24	Dania	26%	39	Słowacja	20%
10	Brazylia	31%	25	Belgia	26%	40	Litwa	18%
11	Szwecja	31%	26	Estonia	26%		średnia	30%
12	Hiszpania	31%	27	Luksemburg	26%		średnia ważona*	23%
13	Francja	30%	28	Turcja	26%
14	Rosja	30%	29	Słowenia	25%
15	Finlandia	30%	30	Polska	25%
Źródła: Eurostat, OECD, Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, urzędy statystyczne Rosji, Brazylii, Indii, * ważona liczbą pracowników