Rok 2015 był czasem zmian i wyzwań na rynku ubezpieczeniowym w Polsce. Wprowadzenie bezpośredniej likwidacji szkód, nowych przepisów dotyczących procesu obsługi reklamacji, powołanie urzędu Rzecznika Finansowego oraz przygotowania do Solvency II to najważniejsze z nich. Na branżę wpływały trendy ogólnoeuropejskie i lokalne. W całej Unii Europejskiej rośnie rola klientów i konsumentów, postępuje cyfryzacja, natomiast w Polsce wciąż zmagamy się z niskim zaufaniem do instytucji finansowych oraz wojną cenową.
Sytuacja polskiego sektora finansowego, w tym segmentu ubezpieczeń, jest bardzo dynamiczna. Wprowadzane są zmiany, które powodują, że zasady działania zakładów ubezpieczeniowych ulegają istotnym modyfikacjom. Jak wynika z dostępnych danych polski sektor finansowy należy do najbardziej stabilnych w Europie, a nowe regulacje, takie jak Wypłacalność II czy ustawa dotycząca reklamacji i Rzecznika Finansowego, mają na celu wzmocnienie stabilności instytucji finansowych poprzez skodyfikowanie zasad postępowania. Warto podkreślić, że polski rynek finansowy, a więc także zakłady ubezpieczeń, z trudem odzyskuje poziom zaufania sprzed kryzysu finansowego, jednak jak pokazują wyniki badania Diagnoza Społeczna 2015 w ciągu ostatnich dwóch lat wiarygodność ubezpieczycieli wzrosła.
Usługa BLS
Pierwszy obszar zmian dokonanych przez Polską Izbę Ubezpieczeń to wprowadzenie bezpośredniej likwidacji szkód (BLS). Zdecydowana większość Polaków postrzega OC komunikacyjne jako obowiązkowy podatek, a nie usługę dającą wymierne korzyści. W związku z tym rywalizacja pomiędzy poszczególnymi zakładami ubezpieczeń dotyczyła tylko aspektu cenowego. Przekonanie, że im mniej kierowca płaci za tego typu ubezpieczenie, tym lepiej, jest nadal dość silne. Niewątpliwy wpływ na zmianę tego podejścia będzie mieć BLS. To rozwiązanie sprawia, że obok ceny, kryterium wyboru obowiązkowej polisy komunikacyjnej, będzie również jakość procesu likwidacyjnego. Nowy model z pewnością przyczyni się także do przerwania wojny cenowej zgodnie z rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego.
Więcej praw w zakresie reklamacji
Drugą istotną zmianą było wprowadzenie nowych regulacji dotyczących procesu obsługi reklamacji oraz powołanie urzędu Rzecznika Finansowego. Celem twórców była systematyzacja i uszczegółowienie zasad, które mają być przestrzegane przez wszystkie główne podmioty działające na rynku finansowym. W perspektywie najbliższych lat pomysł uregulowania procesów reklamacyjnych w opinii przedstawicieli Gothaer będzie miał pozytywny wpływ na rynek ubezpieczeniowy. Problemami, które dotyczą tego zagadnienia, był natomiast krótki czas, w którym zakłady musiały dostosować się do nowych, niejednokrotnie kosztownych, rozwiązań organizacyjnych oraz niepewność, co do sposobu interpretacji zapisów ustawowych.
Przygotowania do Solvency II
Trzecią ważną kwestią jest podpisana pod koniec października br. ustawa regulująca rynek ubezpieczeniowy wynikająca z wejścia w życie dyrektywy Wypłacalność II (Solvency II). Nowa dyrektywa, a tym samym podpisana przez Prezydenta RP ustawa, wprowadza zmiany w trzech obszarach działalności spółek ubezpieczeniowych - kapitałowym, systemu zarządzania oraz sprawozdawczości. Solvency II oznacza dla ubezpieczycieli wzrost wymogów kapitałowych, a wyliczenie to będzie opierać się o szerszy zakres zagadnień niż obecnie, m.in. uwzględnia ryzyko rynkowe i kredytowe. Zakłady ubezpieczeń muszą także spełnić wiele wymogów administracyjno-organizacyjnych oraz sprawozdawczych w związku z założeniami nowoprojektowanego systemu zarządzania. Prace nad tym systemem trwały już długo zarówno w Polsce, jak i w UE, dlatego w grudniu 2015 r. w zasadzie zostały zakończone. Warto jednak podkreślić, że efektem wprowadzenia dyrektywy ma być ostrożniejsze prowadzenie działalności ubezpieczeniowej, a w konsekwencji wzmocnienie rynku pod kątem finansowym.
Trzy kierunki zmian w przyszłości
W kolejnych miesiącach i latach, niezbędne dla zapewnienia płynności funkcjonowania i realizacji zobowiązań wynikających z zawartych umów przez zakłady ubezpieczeń, są podwyżki cen. Jeszcze przez dłuższy czas na rynku będzie się utrzymywała silna konkurencja w tym obszarze, ale zarówno ustawa o działalności ubezpieczeniowej, jak i BLS powoli powodują, że ceny ubezpieczenia OC komunikacyjnego rosną. Należy oczekiwać utrzymania tego trendu w 2016 r. Podwyżki będą zróżnicowane pod względem wysokości i uzależnione od poszczególnych segmentów czy grup ryzyka przyjmowanych do ubezpieczenia.
Branżę ubezpieczeniową w najbliższych miesiącach czeka także wprowadzenie podatku od aktywów bankowych i zakładów ubezpieczeniowych, które mają ponad 4 mld zł aktywów. Podobne rozwiązania funkcjonują już w innych krajach europejskich, jednak warto zwrócić uwagę, że najczęściej dotyczy to państw, w których sektor ubezpieczeniowy jest na tyle rozległy, że zniechęcanie instytucji do krótkoterminowych operacji finansowych jest uzasadnione z punktu widzenia stabilności rynku - w Polsce nie mamy jeszcze do czynienia z taką sytuacją.
W związku z mobilną rewolucją dokonującą się w życiu codziennym Polaków w takich obszarach, jak usługi bankowe czy zakupy, kolejne dwanaście miesięcy z pewnością przybliżą użytkowników smartfonów czy tabletów do korzystania z usług ubezpieczeniowych. A to za sprawą nowoczesnych technologii - na rynku pojawiają się m.in. nowe aplikacje, jak np. Gothaer Pomoc.
(ik)
Źródło: Gothaer TU,
fot. Toyota, Gothaer TU