Różne typy kierowców

Wspólne badania Goodyeara i Londyńskiej Szkoły Ekonomii i Politologii (LSE), przeprowadzone wśród europejskich kierowców, pozwoliły wyodrębnić siedem odmiennych typów osobowości kierowców. Co ciekawe, przyjmowana postawa zależy od interakcji z innymi kierowcami. Badania pokazały również, że na bezpieczeństwo w czasie jazdy ma w dużej mierze wpływ nasza własna postawa, a nie zachowania innych kierujących.

Poszczególne interakcje między kierowcami zależą od tego, w jaki sposób ludzie radzą sobie z własnymi emocjami oraz brakiem zaufania do pozostałych użytkowników dróg. W oparciu o grupy fokusowe oraz pogłębione wywiady z europejskimi kierowcami, badacze wyodrębnili 7 najczęściej występujących typów osobowości:

1. Nauczyciel - chce mieć pewność, że pozostali kierowcy wiedzą, gdzie popełnili błąd, - poucza innych i oczekuje, że jego starania w tej dziedzinie zostaną docenione,
2. Wszechwiedzący - sądzi, że otaczają go niekompetentni głupcy i nie waha się dać im tego dobitnie do zrozumienia siedząc za kierownicą własnego samochodu,
3. Konkurent - zawsze musi być pierwszy i denerwuje się, kiedy ktoś mu w tym przeszkadza, - może przyspieszać, gdy inny kierowca próbuje go wyprzedzić lub skracać dystans do następnego samochodu, by nikt nie zajechał mu drogi,
4. Egzekutor - wszystkich na drodze chce karać za nieprawidłowe zachowanie, - może wysiąść z auta i zdecydować się na bezpośrednią konfrontację z innym kierowcą,
5. Filozof: - akceptuje błędy innych kierowców i próbuje je racjonalnie uzasadniać, - potrafi panować nad swoimi emocjami,
6. Unikający - nie uważa sytuacji stwarzanych przez innych kierowców za personalny atak, po prostu traktuje je jak bezosobowe zagrożenie,
7. Wycofany - słucha muzyki lub rozmawia przez telefon, żeby się odizolować, - Unika interakcji z innymi kierowcami.

Opisane „osobowości drogowe” ujawniają się w różnych sytuacjach, w których kierowcy wchodzą w interakcje z pozostałymi prowadzącymi. Badania pokazują, że podczas gdy skupiamy się przede wszystkim na działaniach innych, zachowanie pozostałych kierowców zależy od tego, jak sami postępujemy na drodze.

- Z psychologicznego punktu widzenia te zróżnicowane typy zachowań odzwierciedlają rozwiązania, jakie kierowcy stosują, by radzić sobie z frustracjami i silnymi emocjami - powiedział dr Chris Tennant, psycholog społeczny, szef projektu badawczego w LSE. - Nie zawsze w pełni reprezentujemy określony typ. W zależności od sytuacji i interakcji z innymi, większość z nas potwierdzi, że pasuje do kilku różnych profili.

Niestety reakcje opisane powyżej mogą prowadzić do niebezpiecznych zdarzeń na drodze. Zrozumienie własnych zachowań i sytuacji, które je prowokują może być pierwszym krokiem na drodze do większego opanowania za kierownicą, a tym samym tworzenia bezpieczniejszego środowiska dla nas i innych uczestników ruchu drogowego.

- Poza skuteczniejszym egzekwowaniem przepisów przeciwko agresywnej jeździe, edukacja i nieustanne kształcenie pozostają najbardziej efektywnym narzędziem decydującym o poprawie bezpieczeństwa na drogach - powiedział Olivier Rousseau, wiceprezes ds. opon osobowych Goodyear w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Afryce.

Typy osobowości wyodrębniono w pierwszej części projektu badawczego, którym była analiza jakościowa zachowań kierowców przeprowadzona w ramach grup fokusowych oraz pogłębionych wywiadów. Drugą część stanowi ogólnoeuropejskie badanie, realizowane w 15 krajach. Ostateczne wyniki i raport z ww. badania spodziewane są w październiku.

Poniżej komentarze polskich ekspertów bezpiecznej jazdy:

- Zdecydowanie najczęściej do naszego ośrodka trafia typ Wszechwiedzący - powiedział Artur Chorążka (na zdjęciu obok), współwłaściciel Szkoły Bezpiecznej Jazdy Tomasza Czopika. - Oceniam, że zachowuje się tak co czwarta osoba wśród tych, które uczestniczą w zajęciach doskonalenia techniki jazdy. Jednak jeszcze częściej typy osobowości opisane w badaniu się przenikają i mamy wówczas do czynienia, np. z wszechwiedzącym konkurentem. Generalnie kierowcom brakuje pokory, a nieuzasadniona wiara we własne umiejętności gubi ich już podczas najprostszych ćwiczeń na naszym torze. Co ciekawe wszechwiedzący to bardzo często kierowcy, którzy kurs na prawo jazdy robili jeszcze w latach 90-tych lub wcześniej. Ich wiedza teoretyczna mocno odstaje dziś od motoryzacyjnej rzeczywistości.

Jednak to nie wszechwiedzący stanowi największe zagrożenie na drodze. Według A. Chorążki najgroźniejszy jest konkurent, który prowokuje niebezpieczne sytuacje na drodze, traktując jezdnię jak tor wyścigowy. Agresywna jazda tego typu kierowcy sprowadza zagrożenie zarówno na niego samego, jak i otaczających go uczestników ruchu, w tym rowerzystów oraz pieszych. - To kierowca, który szuka ciągłej rywalizacji, często zakompleksiony i sfrustrowany - stwierdził A. Chorążka.

Z polskich danych statystycznych wynika jednak, że rośnie w naszym kraju grupa kierowców zachowujących się racjonalnie i bezpiecznie. Choć wzrasta liczba pojazdów na naszych drogach z roku na rok zmniejsza się ilość wypadków. Oznacza to m.in., że rośnie świadomość Polaków dotycząca zasad zachowania bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

- Wynika to w dużej mierze z podjęcia szeregu inicjatyw w zakresie edukacji, mających na celu kształtowanie postaw i budowanie świadomości kierowców wobec zagrożeń wynikających z nieprzestrzegania przepisów ruchu drogowego - powiedziała Agata Foks (na zdjęciu obok), sekretarz Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. - Mam nadzieję, że wyodrębnione typy osobowości pośród kierowców, skłonią do refleksji nad własnymi zachowaniami w ruchu drogowym. Pamiętajmy, że kierowca jest ostatnim i kluczowym ogniwem w zapewnieniu bezpieczeństwa na drodze. To on dokonuje oceny sytuacji, zwłaszcza ryzyka i konsekwencji swojego wyboru. Od tych decyzji często zależy życie nasze i innych osób.

(ik)

Źródło i fot. Goodyear