75 urodziny FO Dębica S.A.

W Dębicy, 4 kwietnia, został odsłonięty pomnik w hołdzie twórcom Centralnego Okręgu Przemysłowego i Fabryki Gum Jezdnych, ufundowany przez Firmę Oponiarską Dębica S.A. z okazji 75-lecia zakładu. W uroczystości udział wzięli przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP, Ministerstwa Gospodarki, Urzędów Wojewódzkiego oraz Marszałkowskiego z Podkarpacia i Małopolski, jak również administracji samorządowej miasta, gminy i powiatu dębickiego.

Zobacz pełną relację w numerze PO 5/113/2014

Fot. S. Wojciechowski

Najważniejsze wydarzenia w historii Firmy Oponiarskiej Dębica S.A.

1. 1939. Skromny start. 30 marca 1939 r. taśmę Fabryki Gum Jezdnych w Dębicy opuszcza pierwsza opona. W fabryce pracowało wówczas 260 robotników, 16 inżynierów i 9 osób administracji. Wytwarzano 350 kompletów ogumienia na dobę.
2. 1939-45. Wielka zawierucha. Rozwój zakładu przerywa wybuch II wojny światowej. Fabryka została przejęta przez Niemców i sprzedana koncernowi Continental. Ten nie był jednak zainteresowany produkcją opon. Na terenie zakładu utworzono warsztat samochodowy, a maszyny wywieziono do Rzeszy. Polacy, którzy pracowali tu przez okres wojny cały czas uprawiali sabotaż – wiedzieli, że remontowane przez nich auta trafiają na front.
3. 1945-53. Odbudowa. Pierwsze lata po wojnie to rewindykacja maszyn i urządzeń, które odnaleziono w 1947 r. Straty wojenne oszacowano na 487 tys. zł. Po niezbędnych remontach wznowiono produkcję opon, a fabryka przeszła w 1949 r. pod zarząd państwowy.
4. 1953-60. Plan sześcioletni, czyli czas rozbudowy. Zakład musiał sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na ogumienie, stąd podjęto decyzję o inwestycjach i zmianie technologii. Zbudowano kilka nowych obiektów (w sumie kilkanaście) i dokupiono maszyn. Wtedy też zakład zyskał oficjalną nazwę „Dębica”. W 1960 r. produkcja w stosunku do 1950 r. zwiększyła się ponad 30-krotnie.
5. 1960-69. Dekada lat 60., czyli nasza mała stabilizacja. To dalszy rozwój fabryki. Powstają kolejne obiekty oraz zaplecze naukowo-badawcze. „Dębica” zaczyna też produkować ogumienie rowerowe i motocyklowe. W 1965 r. udział zakładu w produkcji opon w Polsce wynosi 75 proc. Już wtedy są one eksportowane do 35 państw świata. To tu powstają też koła do „syreny”, a następnie „fiata 125p”.
6. 1970-79. Epoka Gierka. To dla fabryki przełom. Do seryjnej produkcji wchodzą osobowe opony radialne, powstaje kilka dużych wydziałów. Dochodzi do zmiany nazwy na „Stomil”. Prowadzone są badania, padają pierwsze rekordy prędkości osiągane na oponach z Dębicy (stąd późniejsza nazwa gum „Rekord”). To również czas boomu inwestycyjnego i technologicznego. Dzięki temu rusza np. produkcja poszukiwanych przez odbiorców zagranicznych opon bezdętkowych. W 1979 r. w zakładzie pojawiają się pierwszy komputer i zautomatyzowane linie.
7. 1980-89. Wielkie hamowanie. Podobnie jak w całej polskiej gospodarce, w Dębicy również dochodzi do zastoju i poważnego kryzysu – rozwój fabryki wyhamowuje. Szczególnie, że brakuje surowców niezbędnych do produkcji. Mimo że gospodarka jest centralnie zarządzana, zakład utrzymuje jednak względną samodzielność – produkuje na eksport, co daje cenne dewizy. Swoje produkty wysyła do 63 krajów na sześciu kontynentach. W II poł. lat 80. rusza budowa wytwórni opon ciężarowych i rolniczych (docelowa produkcja to 800 tys. opon rocznie). Ostatni rok działania w gospodarce centralnie sterowanej, „Dębica” zamyka zyskiem wysokości 52 mld zł.
8. 1990-2000. Restrukturyzacja i zmiany. Po przełomie 1989 r. dębicki „Stomil” błyskawicznie przystosowuje się do nowych realiów gospodarczych i przygotowuje do prywatyzacji. Firma wraca do reguł wolnorynkowych. Najpierw przekształca się w jednoosobowa spółkę Skarbu Państwa (26.04.1991 r.), po czym z sukcesem debiutuje na giełdzie (24.11.1994 r.). Na początku grudnia 1995 r. strategiczny pakiet akcji nabywa za 55 mln dolarów amerykański gigant oponiarski The Goodyear Tire & Rubber Company. Zobowiązuje się przy tym do zainwestowania 100 mln dolarów. „Od początku byliśmy pod wrażeniem zdolności i ducha współpracy tej firmy. Zdawaliśmy sobie sprawę, że „Dębica” jest znakomitą firmą. Ale od kiedy jesteśmy partnerami wiemy, że jest doskonała i przekracza nasze wcześniejsze oczekiwania” – mówi w maju 1996 r. Stanley Gaul, ówczesny szef Goodyeara, który odwiedza zakład.
9. 2000-2010. Błyskawiczna ekspansja. Goodyear dotrzymuje słowa i rzeczywiście inwestuje w „Dębicę”. Więcej, niż pierwotnie obiecał. W rozbudowę i unowocześnienie zakładu, a także w ochronę środowiska. W 2000 r. w Tarnowie powstaje ultranowoczesne centrum logistyczne o powierzchni magazynowej dwóch boisk do piłki nożnej, z którego wytwarzane w fabryce opony trafiają na cały świat.
10. Od 2010. Krok w XXI wiek. Fabryka się nadal rozwija. Otrzymuje kolejne certyfikaty jakości (ISO 9001, QS 9000, ISO 14001, ISO/TS 16949). Jest jednym z największych pracodawców w regionie, jednym z największych eksporterów w Polsce i jedną z najbardziej rozpoznawalnych polskich marek. Uzyskuje Nagrodę Gospodarczą Prezydenta RP. Wybuch kryzysu nie hamuje rozwoju zakładu, a ożywienie, o którym coraz częściej mówią ekonomiści zwiastuje jego dalszy dynamiczny rozwój.

Zobacz pozostałe galerie