Zintegrowany system utylizacji
Z Wojciechem Kopaczem, menedżerem projektu Bio Service prowadzonego przez Inter Cars, rozmawia Sławomir Górzyński.
- Kiedy powstała firma, a może projekt - platforma Bio Service, i co było praprzyczyną jej założenia przez Inter Cars?
- Projekt Bio Service powstał w 2014 roku. Celem projektu było zwiększanie świadomości ekologicznej wśród serwisów samochodowych, poprzez przekazywanie wiedzy o przepisach, promowanie dobrych praktyk w obszarze zarządzania odpadami oraz wsparcie organizacyjne w postaci udostępnienia wygodnej w użyciu platformy internetowej do zlecania odbiorów odpadów.
- Jak działa platforma Bio Service i jakie zadania stawiacie przed sobą?
- Nasza platforma pozwala na wygodne zlecenia online odbioru odpadów warsztatowych do utylizacji oraz zamawianie usług z obszaru administrowania oraz raportowania kwestii dotyczących gospodarki odpadami w warsztacie. Dzięki współpracy z Bio Service można również pozyskać pewien przychód z tytułu zwrotu zużytych produktów, ponieważ koszty utylizacji są częściowo refinansowane dla klientów robiących zakupy tych produktów w Inter Cars. Ponadto, Bio Service oferuje skup zużytych akumulatorów z odbiorem z warsztatu. Za złom akumulatorowy klienci otrzymują zapłatę na podstawie wystawionej faktury. Jednocześnie propagujemy wiedzę o przepisach - między innymi ustawie o odpadach, oraz regulacjach dotyczących bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO) - a także wpływie na działalność warsztatów motoryzacyjnych. Robimy to za pomocą publikacji artykułów eksperckich i organizacji bezpłatnych szkoleń dotyczących gospodarki odpadami. Dążymy do zwiększenia liczby klientów, mających dostęp do naszej platformy oraz przede wszystkim do zachęcania ich do regularnego przekazywania odpadów do utylizacji przez specjalistyczne firmy.
- Jakie firmy są Waszymi klientami, czy zajmujecie się tylko zbiórką odpadów i czy są to tylko zużyte opony?
- Naszymi klientami są przede wszystkim warsztaty samochodowe, ale nie tylko. Wśród nich są także inne firmy, które wytwarzają odpady. Zgłaszanie odpadów do odbioru odbywa się za pośrednictwem stworzonej przez nas platformy. W systemie znajduje się lista kodów odpadów, których odbiór może być zrealizowany. Są to odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne. Poza oponami to między innymi filtry powietrza, sorbenty, przepracowany olej czy złom akumulatorowy. Dodatkowo poprzez system klient może zamówić usługi z zakresu ochrony środowiska, takie jak prowadzenie ewidencji BDO, przygotowanie wniosku o pozwolenie na wytwarzanie odpadów, opracowanie zgłoszenia instalacji i wiele innych. Nasi klienci nie muszą szukać firm odbierających odpady oraz firm specjalizujących się w przepisach środowiskowych. Dołączając do Bio Service klient zyskuje dostęp do miejsca, które daje mu pewność, że odpady zostaną przetransportowane i zutylizowane przez odpowiednie, zweryfikowane firmy. To ważne, ponieważ wytwórca odpadów, czyli w tym przypadku warsztat, jest odpowiedzialny za to do samego końca ich “życia”, czyli do skutecznej utylizacji.
- Sami organizujecie punkty zbiórki odpadów czy współpracujecie w tym względzie z podwykonawcami?
- Nie posiadamy uprawnień do samodzielnego odbierania i transportowania odpadów, dlatego rozwinęliśmy szeroką współpracę z firmami specjalizującymi się w tej branży. Wybierając te firmy, po pierwsze weryfikujemy czy posiadają one niezbędne, aktualne zezwolenia. Jednocześnie jednak sprawdzamy, czy zapewnią profesjonalną obsługę naszym klientom oraz czy dysponują sprzętem i logistyką, aby móc świadczyć usługę odbierania odpadów w każdym miejscu obsługiwanego obszaru. Czasem odpady do odbioru znajdują się w miejscach trudno dostępnych dla dużego składu czy samochodu, dlatego ważne jest, aby nasi operatorzy dysponowali też mniejszymi pojazdami, które mogą dotrzeć w takie problematyczne miejsca. Musimy pamiętać, że warsztaty znajdują się w różnych lokalizacjach.
- Co się dzieje z zebranymi odpadami? Sprzedajecie je innym podmiotom czy we własnym zakresie poddajecie utylizacji i odzyskowi surowcowemu?
- Po odbiorze odpadów z warsztatów są one przekazywane do licencjonowanych zakładów utylizacyjnych oraz recyklingujących, posiadających wymagane zezwolenia. Każdy rodzaj odpadu ma swoje specyficzne zasady utylizacji. Podstawowy jest jednak podział na odpady niebezpieczne oraz inne niż niebezpieczne. Większość odpadów podlega utylizacji. Trafiają one do hut lub rafinerii, gdzie są przetwarzane, albo do spalarni, gdzie w procesie kontrolowanego spalania wytwarzana jest z nich energia. Do odpadów skupowanych przez odpowiednie firmy należą m.in. akumulatory ołowiowo-kwasowe. Rozwiązanie to jest korzystne ekonomicznie i ekologiczne, ponieważ aż 90 proc. zawartych w akumulatorach materiałów można odzyskać i poddać recyklingowi, czyli użyć ponownie i tym samym zaoszczędzić surowce.
- Oponiarski złom to dobry surowiec czy jest on raczej trudny w przetwarzaniu? Jak ważnym problemem są miliony ton zużytych opon, olejów eksploatacyjnych, części zamiennych dla środowiska naturalnego? Jest szansa, że w najbliższych latach 100 proc. odpadów będzie przetwarzana?
- Oponiarski złom to cenny surowiec, ale jego przetwarzanie wiąże się z wieloma trudnościami. Złożoność materiałowa opon, techniczne wyzwania związane z oddzieleniem różnych składników oraz koszty procesów recyklingu sprawiają, że przetwarzanie opon wymaga zaawansowanych technologii i odpowiednich inwestycji. Mimo tych trudności, rozwój nowoczesnych metod recyklingu, takich jak piroliza czy recykling chemiczny, może w przyszłości ułatwić pełniejsze wykorzystanie oponiarskiego złomu i zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. Problem milionów ton zużytych opon, olejów eksploatacyjnych i części zamiennych jest poważnym wyzwaniem dla środowiska naturalnego. Ich niewłaściwe zarządzanie prowadzi do zanieczyszczenia gleby, wód gruntowych i powietrza, a także negatywnie wpływa na zdrowie ludzi i zwierząt. W związku z tym ważne jest rozwijanie technologii recyklingu i odpowiednich systemów zbierania, które umożliwią odzyskiwanie wartościowych surowców i minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko. Bio Service bierze udział w tych działaniach, promując przekazywanie odpadów w sposób zgodny z przepisami do legalnie działających firm utylizujących i recyklingujących. Tylko w 2024 roku przez zlecenia na naszej platformie zebranych zostało ponad 835 tys. sztuk opon.
Chociaż osiągnięcie 100 procent przetwarzania odpadów w najbliższych latach jest trudnym wyzwaniem, nie jest to niemożliwe. Wymaga to jednak zaawansowanych technologii, odpowiedniej infrastruktury, polityk wspierających recykling oraz zmiany w podejściu do konsumpcji i zarządzania odpadami na poziomie globalnym. Wiele krajów i organizacji już teraz stawia ambitne cele dotyczące przetwarzania odpadów, co stanowi krok w stronę zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym, w której odpady są traktowane jako zasoby, a nie jako problem.
- Czy zbieranie i przetwórstwo odpadów typu stare opony, części zamienne, zużyte oleje, to już opłacalny biznes, czy może dopiero będzie?
- Tak, to jest już opłacalny biznes w wielu przypadkach, ale jego rentowność zależy od technologii, regulacji prawnych, skali działalności i kosztów operacyjnych. W przyszłości, wraz z rozwojem nowych technologii i dalszym wzrostem świadomości ekologicznej, opłacalność tego sektora może się jeszcze zwiększyć, a przedsiębiorcy działający w tej branży mają szansę na dalszy rozwój.
- Czy w zakresie zbierania odpadowych opon współpracujecie z koncernami oponiarskimi, czy one raczej ufają w tym względzie bardziej Centrum Utylizacji Opon (CUO)?
W zakresie zagospodarowania odpadowych opon współpracujemy zarówno z Centrum Utylizacji Opon, jak i innymi podmiotami. CUO, jako wiodąca organizacja branżowa, odgrywa istotną rolę w systemie zbiórki i przetwarzania zużytych opon. Odpady pochodzące od producentów będących udziałowcami CUO trafiają do wyznaczonych podmiotów realizujących zbiórkę, z wykorzystaniem naszej wewnętrznej sieci sprzedażowej.
- Co oznacza sformułowanie zrównoważona gospodarka lub zrównoważony przemysł? Jest szansa, że osiągniemy kiedyś zeroemisyjność?
- Zrównoważona gospodarka i przemysł to takie modele działalności, które dążą do harmonii między rozwojem ekonomicznym, odpowiedzialnością społeczną i ochroną środowiska. Kluczowe znaczenie ma tu dążenie do efektywnego wykorzystania zasobów, innowacji oraz tworzenia wartości, które będą dostępne dla przyszłych pokoleń bez nadmiernego wyczerpywania zasobów naturalnych. Osiągnięcie zeroemisyjności jest teoretycznie już możliwe, ale wymaga skoordynowanego działania na wielu poziomach - od technologii, poprzez polityki rządowe, po zmiany społeczne i konsumpcyjne. Chociaż na drodze do zeroemisyjności stoją liczne wyzwania, to szybki rozwój technologii, rosnąca świadomość ekologiczna oraz zmiany w globalnej polityce stwarzają realną szansę na osiągnięcie tego celu w przyszłości, szczególnie jeśli będzie on traktowany jako priorytet w strategiach krajowych i globalnych. Gospodarka cyrkularna wpisana jest w wizję Grupy Inter Cars, która od lat skupia się na zapewnianiu bezpiecznego i długotrwałego użytkowania samochodów. W Strategii zrównoważonego rozwoju Grupy, stanowi ona jeden z priorytetów. Podejmujemy w tym obszarze zobowiązania i stawiamy sobie mierzalne cele na najbliższe lata dotyczące nie tylko wsparcia gospodarowania odpadami przez naszych klientów, ale też na przykład zwiększenia zbiórki rdzeni do wykorzystania w fabrycznej regeneracji części.
- Kto obecnie na świecie przoduje w zakresie zrównoważonego przemysłu, czy raczej na razie nie widać zdecydowanego lidera?
- Patrząc na możliwości finansowe i marketingowe to przodują chyba Niemcy. Być może jeszcze Japonia jest wysoko w takim „rankingu”. Oni mają bowiem duże osiągnięcia w realizacji założeń przemysłu zeroemisyjnego. Zastanawiałem się także nad USA, które jest kolebką motoryzacji, niesamowitych osiągnięć w zakresie najróżniejszych technologii. O dziwo, po bliższym prześledzeniu tematu, stwierdzam, że Ameryka jest w tej dziedzinie za Europą.
- A nasz kraj, gdzie się mieści w tym rankingu?
- Myślę, że nie odstajemy, ale też nie jesteśmy w tym momencie w forpoczcie. Ludzie coraz bardziej się interesują tym, co dzieje się z odpadami, gdzie one są składowane, czy się je przetwarza do powtórnego wykorzystania. Środowisko jest postrzegane jako ważne, jednak to wciąż efekty ekonomiczne determinują podejmowane działania. Bardzo duży wpływ na to, czy zaczynamy chronić środowisko, czy coraz bardziej je eksploatujemy, ma biznes. We wdrażaniu zasad gospodarki obiegu zamkniętego Inter Cars bierze oczywiście udział - testuje rozwiązania, które pozwolą ponownie wykorzystywać odpady i części, minimalizując ilość nowych surowców. Jako Grupa mamy, jak wspomniałem, oficjalne cele środowiskowe. Co ważne, nasze cele dotyczące np. ograniczenia emisji dwutlenku węgla zostały oparte na naukowych podstawach oraz zweryfikowane przez niezależną instytucję Science Based Targets Initiative.
- Jak taki zwykły wulkanizator patrzy na ten obowiązek zbierania i przekazywania firmom specjalistycznym zużytych opon? Co należy robić, aby właścicielom serwisów zależało na zbieraniu i przekazywaniu dalej oponiarskiego złomu?
- Często jak na konieczność. Niezależnie od tego, czy w danej firmie świadomość ekologiczna jest mała czy duża, to ten obowiązek wymaga od serwisu dodatkowych działań. Serwisy pobierają więc opłatę od kierowców za pozostawiane starych opon - mają na to swoje cenniki. Same jednak bezpośrednio recyklingiem się nie zajmują. Korzystają z usługi operatorów logistycznych, które opony przekażą w odpowiednie ręce. Niemniej recykling jest elementem istotnym z punktu widzenia ich działalności. Właściciele warsztatów interesują się sprawami związanymi ze składowaniem, przekazywaniem zużytych opon, biorą udział w szkoleniach, żądają informacji o firmach, które zajmują się recyklingiem.
- Jakie największe trudności ma pańska firma w dotarciu ze swoją ideą do wulkanizatorów?
- Trudność jaka się pojawia wynika ze zderzenia oczekiwań oraz logistyki i ekonomii. Po pierwsze - warsztaty oczywiście chciałby wszystkie opony przekazywać bezpłatnie, jednak nie jest to możliwe. W segmencie utylizacji opon funkcjonują dwa procesy - bezpłatny i komercyjny. Ten pierwszy oparty o CUO narzuca maksymalne limity odbiorów. Bio Service funkcjonuje w tym drugim i oferuje odbiory bez limitów. Dotyczy to opon, części zamiennych oraz wszystkich elementów poeksploatacyjnych. W przypadku tych innych opadów dodatkową zaletą skorzystania z oferty Bio Service jest refundacja, o której wspomniałem. Z drugiej strony - zdarza się, że klient oczekuje, że odbierzemy z jego firmy nawet niewielkie ilości odpadów, np. jeden lub dwa komplety opon. Rozumiem oczywiście jego perspektywę - te opony przeszkadzają mu w warsztacie albo chce uporządkować swój plac przed nowym rokiem. Jednak przyjazd po tych kilka opon jest zupełnie nieopłacalny.
- Dziękuję za rozmowę.
