Mniej mechaników, więcej aut

Innowacje w motoryzacji drastycznie przyspieszają. Nowoczesne systemy w pojeździe wymagają nie tylko fachowej wiedzy, odpowiedniego sprzętu, ale też niejednokrotnie specjalnych uprawnień do naprawy niektórych modeli - podkreśla Stowarzyszenie Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych (SDCM). Tymczasem popyt zaczyna przewyższać podaż - liczba samochodów rośnie, a wykwalifikowanych mechaników na rynku brakuje. Jak zatem zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na specjalistów?

Z danych opublikowanych w lipcu bieżącego roku przez GUS oraz z szacunków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że Polska znajduje się obecnie wśród państw z najniższą stopą bezrobocia w całej Unii Europejskiej. W czerwcu pracodawcy do urzędów pracy zgłosili prawie 100 tysięcy miejsc pracy i aktywizacji zawodowej. Widać wyraźnie, że potrzebujemy specjalistów - w tym także mechaników samochodowych. Z prognozy zapotrzebowania na pracowników, opartej na Barometrze Zawodów opracowanym przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, wynika, że w całej Polsce aż 198 powiatów notuje deficyt osób poszukujących pracę w specjalizacji mechaniczno-motoryzacyjnej, a w 162 powiatach widać równowagę w zainteresowaniu pracą w zawodzie mechanika i liczbie oferowanych wakatów w tej dziedzinie - czyli wykwalifikowani mechanicy są w stanie szybko znaleźć tam zatrudnienie.

Wśród najczęściej pojawiających się powodów dysproporcji pomiędzy ofertami pracy a podażą pracowników jest niedopasowanie kompetencji kandydatów do wymagań pracodawców, co często wiąże się z nienadążaniem za szybko rozwijającą się technologią w branży automotive. Poszukujący pracowników do swoich zakładów zwracają też uwagę na częsty brak doświadczenia kandydatów.

Stowarzyszenie zauważa, że w powiatach, gdzie funkcjonują szkoły zawodowe kształcące w kierunku mechaniki samochodowej, widać równowagę między popytem a podażą na rynku pracy. Dane Ministerstwa Edukacji Narodowej potwierdzają, że „Fach w ręku”, który pomaga w późniejszym znalezieniu zatrudnienia, przekonuje coraz więcej młodych ludzi. Na początku ubiegłego roku szkolnego zauważono duży wzrost zainteresowania szkołami zawodowymi i technikami - wybierała je ponad połowa absolwentów szkół podstawowych. Programy edukacyjne, które uwzględniają praktyki, pozwalają zdobyć cenne doświadczenie, które jest cenione przez przyszłych pracodawców.

Nauka w takich placówkach pozwala też łatwiej dopasować się do potrzeb współczesnych kierowców. Nowoczesne pojazdy to swojego rodzaju „komputery na kołach”, dlatego mechanik to coraz częściej przede wszystkim informatyk i mechatronik. Oprócz wiedzy z zakresu mechaniki, pneumatyki czy elektrotechniki, powinien znać zaawansowane narzędzia diagnostyczne i oprogramowania do analizy danych. Biorąc pod uwagę tempo zmian w motoryzacji, powinien też być otwarty na stałe  aktualizowanie wiedzy  - w tym dotyczącej nowych napędów, systemów bezpieczeństwa i innych nowinek technologicznych.

- W dzisiejszych czasach prowadzenie warsztatu samochodowego jest bardziej wymagające niż kiedykolwiek wcześniej. Zdobyte raz doświadczenie nie wystarczy, trzeba systematycznie przechodzić nowoczesne szkolenia, zdobywać kolejne uprawnienia, stale dokupować  urządzenia oraz współpracować już nie tylko stricte z branżą ale i uczelniami wyższymi, które to wspierają w trudnych diagnostycznie przypadkach. Obecnie mechanika można przyrównać do lekarza - żeby pracować na najwyższym poziomie musi mieć ogrom wiedzy teoretycznej i doświadczenia zawodowego- mówi Marek Mozga, mechanik i ekspert Akademii Części Otomoto.

Polacy ufają mechanikom

Mechanik samochodowy jest jednak Polakom niezbędny. Z badania Minds & Roses przeprowadzonego w kwietniu 2023 roku dla Otomoto wynika, że ⅔ kierowców o wyborze części do samochodu decyduje razem z mechanikiem lub całkowicie zostawia decyzję po stronie specjalisty. Tylko 33 proc. badanych wskazało, że zakupem części do swojego samochodu zajmuje się osobiście, najczęściej wskazując przy tym te elementy, które ze względu na eksploatację samochodu, wymagają regularnej wymiany: oleje, klocki i tarcze hamulcowe, żarówki, filtry, akumulator oraz opony, koła i wycieraczki - a i z tej grupy większość osób zleca montaż zakupionych przez siebie części specjaliście.

Rynek kształtuje kadry

Do edukacji młodych mechaników przygotowanych na wyzwania, które stawia przed branżą nowoczesna motoryzacja, swoją cegiełkę dokładają także firmy zajmujące się dystrybucją i produkcją części na niezależny rynek motoryzacyjny. Robią to poprzez szkolenia, darowizny specjalistycznego sprzętu diagnostycznego dla szkół czy rozwiązania cyfrowe wykorzystujące m.in. technologię VR. Najlepsi młodzi adepci mechaniki samochodowej mogą liczyć również na bogate programy stypendialne. Tego rodzaju wsparcie daje też możliwość brania udziału w konkursach branżowych z atrakcyjnymi nagrodami.

- Dystrybutorzy i producenci części oraz firmy działające na rynku motoryzacyjnym od dawna dbają o to, by warsztaty miały dobrze przygotowanych do zawodu pracowników. Są między innymi aktywnymi partnerami w szkoleniu zarówno uczniów szkół, którym dostarczają nowoczesny sprzęt i wiedzę, jak i pracowników warsztatów, którym oferują najnowocześniejsze szkolenia. Warsztaty zrzeszone w sieciach mogą liczyć dodatkowo na rozmaite programy pomocowe, dzięki którym można unowocześnić wyposażenie i podnieść jakość oferowanych usług. W ostatnich latach w naszej branży ciężar związany z przygotowaniem do obsługi coraz bardziej nowoczesnych pojazdów ponosił sektor prywatny. Jeśli transformacja w motoryzacji ma się udać, to powinniśmy większą uwagę zwracać także na warsztaty motoryzacyjne - podsumowuje Tomasz Bęben, prezes SDCM.

Źródło i fot.: SDCM