Polska na 20. miejscu
Indeks Przejrzystości Rynku to systematyczne badanie przeprowadzane przez firmę carVertical. Na podstawie wielu wskaźników, głównie w kontekście procederu cofania liczników i ukrywania historii wypadków, określa ono kraje najbardziej przejrzyste z punktu widzenia obrotu samochodami używanymi. W najnowszej edycji tego indeksu Polska zajęła 20. miejsce na 25 możliwych.
W Europie, rynek samochodów używanych cierpi na brak przejrzystości z powodu zafałszowanych przebiegów i ukrytych uszkodzeń. W Polsce sytuacja pozostaje problematyczna, z 4,9 proc. pojazdów badanych na platformie carVertical, które miały cofnięty licznik. Choć wskaźnik ten może wydawać się niższy, wynika to z lepszej identyfikacji oszustw niż w poprzednich latach.
Najmniej transparentne rynki samochodów używanych (na podstawie danych carVertical)
Stan licznika przebiegu statystycznego auta używanego w Polsce jest zmieniany średnio o 74 tys. km. Jeśli chodzi o uszkodzenia bądź wypadki odnotowane w historii pojazdu, ponad połowa, bo 65,8 proc. samochodów w Polsce ma coś na sumieniu. Średnia wartość szkody wynosi obecnie 5 080 euro. Ponadto blisko 60 proc. pojazdów na rynku wtórnym pochodzi z innych krajów, a średni wiek samochodu sprawdzonego na carVertical to 10,2 lat, co powoduje, że ryzyko zakupu pojazdu z niepewną historią wzrasta.
Pod względem transparentności rynki zachodnie i kraje skandynawskie wypadają najlepiej, z Wielką Brytanią na czele, mając niskie wskaźniki importu i cofania liczników. Niemcy, Szwajcaria, Dania i Francja również plasują się powyżej średniej.
- Rynki zachodnie i kraje skandynawskie są generalnie bardziej przejrzyste niż kraje na wschodniej flance Europy, głównie z powodu bardziej rygorystycznych przepisów, mniejszej liczby importowanych samochodów używanych i wyższego PKB na mieszkańca. Kraje o silniejszych gospodarkach mają zazwyczaj młodsze floty samochodowe i mniej oszustw, ponieważ mniej kupujących wybiera tańsze pojazdy - komentuje Matas Buzelis, ekspert motoryzacyjny i szef działu komunikacji w carVertical.
Kraje Europy Środkowej, takie jak Słowacja i Czechy, plasują się w środku Indeksu Przejrzystości Rynku: oszustwa są tu bardziej powszechne niż w Europie Zachodniej, ale i tak jest tam trochę lepiej niż na Wschodzie. Ukraina, Łotwa, Litwa, Estonia, Rumunia i Polska pozostają najmniej przejrzystymi rynkami spośród badanych krajów.
- Wskaźniki oszustw w tym regionie korelują z większą liczbą importowanych samochodów, ponieważ dane dotyczące samochodów często gubią się podczas transakcji transgranicznych. Jakość napraw jest wątpliwa, a odsetek uszkodzonych pojazdów jest wyższy niż średnia. Ponadto, z punktu widzenia przepisów dotyczących zapobiegania oszustwom, niektóre kraje nie robią wystarczająco dużo, aby chronić interes publiczny - podsumowuje Matas Buzelis z carVertical.
Jak obliczono Indeks Przejrzystości Rynku?
W badaniu carVertical przeanalizowano rzeczywiste raporty historii samochodów pozyskane przez użytkowników firmy od października 2022 r. do września 2023 r. Wyniki opierają się na 6 czynnikach (odsetek zarejestrowanych samochodów, średnia wartość cofnięcia licznika przebiegu w kilometrach, odsetek uszkodzonych pojazdów, średnia wartość uszkodzenia, udział importowanych samochodów używanych i średni wiek kontrolowanych samochodów).
Ponieważ ich przewidywany wpływ na przejrzystość rynku może się różnić, eksperci danych carVertical przypisali tym czynnikom różne wartości. Na przykład odsetek samochodów z cofniętym licznikiem jest ważniejszy niż średni wiek samochodów sprawdzanych w bazie carVertical w danym kraju. Przetwarzanie milionów raportów historii samochodów pozwala firmie dostrzec trendy i prognozy dotyczące rynków samochodów używanych.
Źródło i graf.: carVertical
