Doskonalenie techniki jazdy (cz. 48)
Koncentracja w statystykach
We wcześniejszych artykułach pisałem o zasadach jazdy defensywnej i o wielu elementach mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Tym razem przypomnę o najważniejszym elemencie, jakim jest nasza koncentracja podczas prowadzenia pojazdu. Problem postanowiłem przedstawić w aspekcie statystycznym na podstawie danych opracowanych przez Komendę Główną Policji w 2020 roku. Skupię się na wypadkach drogowych ze skutkiem śmiertelnym oraz w wyniku których uczestnicy zostali ranni.
Jako pierwszą przeprowadzę analizę statystyki liczby wypadków w zależności od miesiąca, w którym wystąpiły (grafika 1). Na podstawie grafiki widzimy, że najbardziej niebezpiecznym okresem, w którym dochodzi do poważnych wypadków nie są miesiące zimowe, lecz paradoksalnie letnie. Jest to związane z faktem, że pozornie lepsze warunki drogowe sprawiają, iż kierowcy czując się pewniej za kierownicą, mniej skupiają się na prowadzeniu pojazdu. W tych pozornie bezpieczniejszych miesiącach kierowcy przesuwają sobie granice bezpiecznej jazdy. Skutkiem tego jest większa średnia prędkość na drogach, większe podejmowane ryzyko, mniejsza koncentracja na prowadzeniu pojazdu.
Wielu kierowców nie ma też świadomości, że to właśnie w lecie jest największe prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku z poważnym skutkiem. W zimie widzą bowiem na drogach wiele małych kolizji, w związku z czym wyciągają błędne wnioski, że to ta pora roku jest dużo bardziej niebezpieczna niż lato. Zimą kierowcy wpadając w poślizg, uderzają w krawężniki, w barierki oraz w inne pojazdy, ale dzieje się to przy mniejszych prędkościach. Dlatego w zimie statystycznie wskutek zdarzeń drogowych najczęściej cierpi tylko pojazd, a latem człowiek.
Potwierdzeniem, że to koncentracja ma największy wpływ na prawdopodobieństwo powstawania zdarzeń drogowych z poważnym skutkiem, jest kolejna analiza statystyki, opisująca liczbę wypadków ze względu na miejsce wystąpienia - odcinek prostej drogi, zakręt/łuk, skrzyżowanie. Otóż w 2020 roku najwięcej wypadków z poważnym skutkiem dla jego uczestników zdarzyło się na prostych odcinkach drogi (18 271), dwa razy mniej - na skrzyżowaniu (9745) oraz cztery razy mniej - na zakręcie (3986). (grafika 2) Dane te jednoznacznie pokazują, że tam, gdzie kierowca analizuje sytuację na drodze, czyli np. na skrzyżowaniu, gdzie odczuwa siłę odśrodkową i skupia się na torze jazdy (zakręt), jest bezpieczniej niż w miejscach, gdzie prowadzący pojazd ocenia, że jest łatwo i bezpiecznie, czyli na prostym odcinku drogi.
Na koniec parę słów o zmęczeniu, które ma bardzo duży wpływ na koncentrację. Tutaj warto sięgnąć po statystykę opisującą, w których dniach jest najbardziej niebezpiecznie. Nie powinno budzić więc zaskoczenia, że piątek po godzinie 17.30 (16,7 proc.) jest porą, w której występuje największe prawdopodobieństwo zaistnienia poważnego w skutkach wypadku. Wynika to ze zmęczenia po całym tygodniu pracy, z pośpiechu oraz z tzw. weekendowego rozluźnienia. Dla porównania, dniem tygodnia na przeciwległym biegunie
- z wyłączeniem weekendu - jest wtorek (14 proc). (grafika 3)
Tam, gdzie pozornie jest bezpieczniej i łatwiej, koncentracja kierowców spada, czego skutkiem jest statystycznie wysokie ryzyko powstawania wypadków. Starajmy się zawsze koncentrować na jeździe, niezależnie od warunków i miejsca na drodze.
Autor jest instruktorem nauki jazdy w szkole www.Autofart.v1.pl, instruktorem techniki jazdy oraz kierowcą sportowym - zdobywcą tytułu Rajdowego Mistrza Pucharu Peugeota i Wicemistrza Polski w klasie HR4.
tekst i graf.: Jerzy Smagała
