Koła zapasowe w pojazdach ciężarowych
Często ich nie ma
Użytkownicy wielu ciężarówek, ciągników siodłowych, naczep i przyczep rezygnują z kół zapasowych. W razie awarii ogumienia liczą przede wszystkim na mobilne serwisy.
Weźmy pod uwagę klasyczny układ pojazdów, zwłaszcza w transporcie na dalekie dystanse - ciągnik siodłowy plus naczepa. Najczęściej w takim zestawie jest miejsce na dwa koła zapasowe. Zestaw ma trzy różne koła, na oś prowadzącą, napędową i na osie naczepowe (wleczone). W zależności od rozmiarów opon stosuje się kombinacje dwóch z trzech typów opon. Nie sposób przyjąć jednego, uniwersalnego klucza doboru.
Różne motywy
- Ile rodzajów transportu i charakterów działalności, tyle powodów rezygnacji z kół zapasowych - uśmiecha się Damian Matuszak, kierownik serwisu JMK Opony Express w Poznaniu. - Tam, gdzie liczy się masa zestawu, czyli na przykład przy przewożeniu kruszywa, betonu itp. zaoszczędzenie około 150 kilogramów (bo tyle ważą dwa koła zapasowe) na każdym transporcie daje wymierne korzyści dla przewoźnika. W transporcie międzynarodowym często posiadanie zapasu niewiele daje, ponieważ wymiana koła na autostradzie jest trudna do przeprowadzenia, niebezpieczna lub wręcz zabroniona i konieczne jest wezwanie samochodu serwisowego. Posiadanie kół zapasowych zauważamy najczęściej w transporcie regionalnym, ale to i tak nie jest regułą. Firmy transportowe prowadzą szereg statystyk, między innymi te dotyczące awarii opon. I w zależności od ich wyników podejmują decyzję o posiadaniu kół zapasowych lub korzystaniu z usług samochodów serwisowych. Chyba najciekawsze rozwiązanie z jakim się spotkałem, było w firmie transportowej posiadającej około 30-40 zestawów, jeżdżących wahadłowo na tej samej trasie. Tu w koła zapasowe wyposażono dosłownie kilka zestawów, stanowiących zabezpieczenie dla całej reszty.
Artur Jóźwiak z Euromastera zwraca uwagę, że brak zapasu to zjawisko bardzo powszechne. Kierowcy w dzisiejszych czasach nie chcą sami montować kół zapasowych, oni „nie są od tego”. Wielokrotnie do zapasu nikt nie zagląda przez wiele lat, jest on skorodowany (mocowania), nie da się go zdemontować. Przez kilka lat użytkownik woził zbędne kilogramy i przepalał paliwo bez sensu.
- Nowe opony i obręcze nigdy nie powinny znaleźć się w miejscu na koło zapasowe, ryzyko kradzieży - przestrzega A. Jóźwiak. - Niestety, wielokrotnie okazuje się, że sytuacja przechodzi ze skrajności w skrajność, to znaczy montuje się zapas, który jest z punktu widzenia technicznego niesprawny. Serwisy w Unii nie założą takiego koła, nawet jeżeli kierowca i właściciel firmy bardzo będą zaklinać rzeczywistość i przekonywać o dobrej kondycji zapasu.
Pozostaje mobilny serwis
Zapieczone śruby, kręcące się szpilki, brak lub uszkodzenie wszystkich niezbędnych do wymiany koła narzędzi, czy wreszcie zapas bez powietrza - to tylko niektóre problemy, z jakimi borykają się kierowcy podczas próby wymiany koła. Zmiana koła w zestawie ciężarowym to nie to samo, co w aucie osobowym. Przygotowanie samochodu ciężarowego do samodzielnej zmiany koła przez kierowcę generuje duże koszty. - To nie tylko opona i felga, ale odpowiednie klucze, przedłużki, zestawy nasadek, podnośnik, zabezpieczenia - wylicza D. Matuszak.
W Euromasterze średnio upływają dwie-trzy godziny od zgłoszenia do załatwienia problemu, najczęściej do montażu nowej opony. Wszystko zależy od lokalizacji, rozmiaru uszkodzonej opony, dostępności serwisu oraz (co kluczowe) posiadania umowy gwarantującej obsługę bezgotówkową, ponieważ skraca to tematy administracyjne. Jak zaznacza A. Jóźwiak, serwisy bardzo rzadko naprawiają oponę przy pojeździe, to nie czas i miejsce na takie usługi.
Tekst: Jacek Dobkowski
Zdjęcia: Jacek Dobkowski i Opony Express
