Zadbaj o olej
W teorii niemal każdy kierowca zdaje sobie sprawę, że aby pojazd spełniał swoją podstawową funkcję komunikacyjną, musi być zatankowany. A w przypadku aut elektrycznych - naładowany. I do pracy potrzebuje oleju silnikowego. Jednak, jak zauważają eksperci Premio, w praktyce wielu użytkowników wciąż zapomina o podstawowych czynnościach, jak sprawdzenie i wymiana oleju. Częstym błędem jest też niewłaściwy dobór produktu smarującego silnik.
Szeroka gama marek i produktów dostępnych na rynku sprawia, że wielu kierowców staje przed dylematem, który olej silnikowy wybrać: syntetyczny, półsyntetyczny czy mineralny. Najczęściej rekomendowanym wyborem są oleje syntetyczne, które zapewniają zdecydowanie lepszą ochronę ruchomych elementów silnika i chłodzenie niż oleje mineralne. Charakteryzują się też niższą lepkością, dzięki czemu są one zdolne pokryć i zabezpieczyć narażone powierzchnie silnika nawet w niskich temperaturach. Kolejną kwestią przyprawiającą kierowców o ból głowy są dodatkowe oznaczenia na opakowaniu, jak np. „5W-40”. To tzw. klasyfikacja lepkościowa SAE, opracowana przez Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Samochodowych, gdzie pierwsze cyfry, znajdujące się przed literą „W” definiują płynność oleju w niskiej temperaturze, a liczba po myślniku informuje o lepkości w wysokiej temperaturze.
Wybierając olej należy też uwzględnić rodzaj silnika i zastosowane filtry uzdatniania spalin. Przykładowo, w silnikach typu Diesel - od 2009 roku - najczęściej spotykanym elementem oczyszczającym spaliny jest filtr DPF (Diesel particular filter – filtr cząstek stałych), którego rolą jest usuwanie ze spalin szkodliwych pyłów zawieszonych – dzisiejszej zmory wielkich miast. - Zastosowanie tego elementu wymusiło na inżynierach opracowanie nowych olejów silnikowych, tzw. niskopopiołowych lub „Low SAPS”. Związki typu SAPS po spaleniu mają zdolność do tworzenia struktur krystalograficznych – cząstek stałych, które znacząco skracają żywotność filtra DPF. Dlatego do prawidłowej eksploatacji pojazdów wyposażonych w DPF trzeba używać właściwego oleju w klasach jakościowych ACEA – C1, C2, C3, C4 oraz C5 – w zależności od zaleceń producenta silnika i dedykowanych produktów czyszczących filtr, jak np. Valvoline DPF cleaner & regenerator. Najnowocześniejszym układem redukcji spalin jest SCR (selective catalytic reduction – selektywnej redukcji katalitycznej) powszechnie znany jako układ AdBlue, gdzie z reakcji w reaktorze powstaje azot w nieszkodliwej postaci i woda. Układ SCR może występować w powiązaniu z DPF oraz EGR, który jest elementem standardowym silników Diesla. Dzięki zaworowi EGR spaliny są powtórnie zawracane do komory spalania i tam ulegają dopalaniu, musimy pamiętać o regularnym serwisowaniu/czyszczeniu go w wyspecjalizowanych do tego warsztatach samochodowych. Do tego również jest wymagany odpowiedni produkt, np. dostępny w ofercie naszej marki i serwisach Premio Valvoline Turbo/EGR Cleaner – wyjaśnia Paweł Czyżewski, Regional Business Manager w Valvoline Poland, który jest jednym z rekomendowanych producentów olejów dla serwisów sieci Premio. - Nowoczesne silniki benzynowe, często wyposażone w turbosprężarki i kompresory także wymagają uważnego doboru oleju silnikowego. Pracujące z bardzo wysokimi prędkościami obrotowymi turbiny często ulegają awariom z uwagi na smarowanie graniczne i wysokie temperatury pracy. Dlatego jeśli mamy wątpliwości, który olej wybrać najlepiej skorzystać z pomocy serwisanta, a jeśli nie mamy takiej możliwości należy pamiętać o zaleceniach producenta silnika - dodaje Czyżewski.
Doradca z Valvoline zwraca też uwagę na inne rozwiązania technologiczne stosowane przez producentów pojazdów, które również mają istotne znaczenie przy wyborze właściwego produktu smarującego. Przykładowo, coraz szerzej wykorzystywana technologia FE – fuel economy – dzięki zmniejszeniu zużycia paliwa pozwala zredukować emisję dwutlenku węgla przez pojazdy spalinowe. Jej działanie opiera się na wysokiej skuteczności olejów klasy FE – ultra łatwo pompowalnych, które pozwalają na zmniejszenie oporów rotacyjnych silnika. W porównaniu do olejów klasycznych oferują one znacznie cieńszy film olejowy. Silniki zgodne z tą normą mają uszczelnienia ciasno pasowane, tak aby cienki film olejowy zapewniał prawidłową konserwację i jak najdokładniejsze smarowanie. Kanały olejowe w silnikach tego typu mają węższe przekroje przez co łatwo pompowalny olej znacznie szybciej dociera do wszystkich elementów motoru, a szczególnie do turbiny. Tego typu silniki są szczególnie wrażliwe na niewłaściwy dobór oleju. -Zastosowanie w tym przypadku klasycznych produktów smarujących, których tłoczenie jest niższe, może spowodować zatkanie cienkich kanałów olejowych i doprowadzić do przegrzania miejscowego silnika lub jego osprzętu, co w konsekwencji prowadzi do poważnych awarii – wyjaśnia P. Czyżewski.
Wybierając olej silnikowy należy też uwzględnić wiek auta. W przypadku pojazdów nowszej generacji, których budowa jest znacznie bardziej złożona, zakup oleju musi być bardzo przemyślany. Nie oznacza to, że przy starszych samochodach możemy wybierać produkt dowolnie. - Owszem, starsze technologie pozostawiają znacznie większy margines błędu, ale troska o nie powinna być taka sama jak w przypadku nowych pojazdów. Trzeba podkreślić, że niewłaściwie dobrany olej nie spowoduje usterki natychmiast, co tym bardziej jest niebezpieczne, bo awaria jest odroczona w czasie i nadejdzie w najmniej spodziewanym momencie – dodaje P. Czyżewski z Valvoline Poland.
Jakość oleju ma znaczenie
Mechanicy Premio zwracają też uwagę na inny poważny błąd kierowców – stosowanie produktów smarujących o niskiej jakości, które zdecydowanie skracają żywotność silnika. - Do największych uszkodzeń dochodzi w trakcie rozruchu, kiedy olej jest zimny i gęsty. Niewłaściwie dobrany, a w szczególności stary olej powoduje wielokrotnie wyższy opór rotacyjny dla silnika przez co dochodzi do pracy „na sucho” lub smarowania granicznego – zrywania filmu olejowego. Co więcej, stary, dawno niewymieniany olej traci zdolność ochrony silnika i transferu ciepła, zamieniając się w emulsję osadów, które dodatkowo blokują kanały smarowe silnika – wyjaśnia Anatol Kisielewicz z serwisu Premio Autopon we Wrocławiu.
Kiedy wymieniać?
Należy zwrócić uwagę na warunki eksploatacji pojazdu, czy jest to auto wykorzystywane do celów zarobkowych – średnie i ciężkie warunki pracy, czy wyłącznie do celów prywatnych – lekkie warunki pracy. Kolejnym kryterium są uczęszczane trasy – wyłącznie w mieście, co wiąże się z częstymi rozruchami, czy wielokilometrowe długie przejazdy poza miastem. - Olej silnikowy powinien być zmieniany raz do roku lub częściej, jeżeli przebiegi auta są wysokie, np. powyżej 15 000 km – 20 000 km rocznie – radzi A. Kisielewicz. Eksperci Premio są zgodni, iż z uwagi na to, że nowoczesne oleje silnikowe są olejami wielosezonowymi, nie ma znaczenia kiedy następuje wymiana. - Kierowcy coraz częściej decydują się na wymianę oleju w trakcie sezonowej wymiany opon. To dobra praktyka, gdyż w trakcie jednej wizyty możemy przeprowadzić serwisowanie auta, co niewątpliwie pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze – dodaje Anatol Kisielewicz z serwisu Premio Autopon.
Co ciekawe, wielu kierowców prowadząc auto do warsztatu na przegląd i wymianę oleju samodzielnie dokonuje jego zakupu i dostarcza mechanikom, szukając w ten sposób oszczędności. Jednak jak wynika z obserwacji serwisantów Premio, często są to oszczędności pozorne, bo kierowcy nie zawsze potrafią trafnie dobrać produkt.
- Często standardowi użytkownicy aut nie są w stanie nadążyć za wszystkimi zmianami technologicznymi, które zachodzą na rynku motoryzacyjnym. Dlatego zamiast zdawać się na swoją intuicję i poszukiwanie porad w internecie, lepiej polegać na wiedzy doświadczonych ekspertów, zwłaszcza jeśli konserwacja lub naprawa dotyczy tak wrażliwych elementów auta jak silnik i jego składowe elementy. Tutaj każdy błąd może drogo kosztować – wyjaśnia Tomasz Drzewiecki, dyrektor ds. rozwoju sieci detalicznej Premio Opony-Autoserwis na Czechy, Słowację, Polskę, Węgry i Ukrainę.
źródło: Goodyear
